Anh/chị hãy phân tích bài thơ Chiều tối c...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết:

*Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần đạt được những ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Hồ Chí Minh, tập thơ Nhật ký trong tù

- Giới thiệu về bài thơ Chiều tối

2. Thân bài

*2 câu đầu: Bức tranh thiên nhiên đầy tính ước lệ của thi ca cổ điển

- Hình ảnh cánh chim

+ Cánh chim bay về tổ ấm, về nơi núi rừng khi chiều buông xuống là hình ảnh quen thuộc mang nghĩa tượng trưng cho buổi chiều tà, vừa gợi không gian, vừa gợi thời gian

+ Sự tương đồng với con người: suốt một ngày bay đi kiếm ăn, cánh chim đã mỏi đang bay về tổ ấm để nghỉ ngơi, người tù cũng mệt mỏi sau 1 ngày lê bước đường trường cũng đang khao khát tìm được 1 nơi để nghỉ tạm

- Hình ảnh chòm mây cô đơn, lẻ loi

+ Gợi cảm giác về cái cao rộng, trong trẻo, êm ả của chiều thi nơi núi rừng

+ Gợi tâm hồn ung dung, thư thái của người tù

+ Gợi tâm trạng cơ đơn, lẻ loi của người tù

Kết luận: Hai câu thơ thấm thía một nỗi buồn vì cảnh buồn mà người buồn, cánh chim bay về tổ gợi niềm ước mong sum họp, chòm mây đơn độc trôi chầm chậm gợi nỗi đau về thân phận nơi đất khách. Sống trong hoàn cảnh đó, ta vẫn thấy được bản lingx kiên cường của người chiến sĩ, ý chí, nghị lực, một phong thái ung dung và sự tự do hoàn toàn về tinh thần của nhà thơ chiến sĩ Hồ Chí Minh.

*Hai câu sau: Bức tranh cuộc sống tươi vui, khỏe khoắn

- Hình ảnh cô gái xay ngô (hình ảnh trung tâm của bức tranh chiều tối nơi núi rừng): vẻ trẻ trung, khỏe khoawbs, sống động đem lại chút hơi ấm, hạnh phúc cho con người, làm giảm đi cái không khí âm u, lạnh lẽo của núi rừng heo hút.

- Hình ảnh lì than rực hồng: là “điểm ngời sáng trong thơ”. Chữ “hồng” là “nhãn tự” của bài thơ, nó đem đến giữa màn đêm một màu đỏ rực, đó là màu đỏ trong tình cảm của Bác, là niềm tin, lạc quan yêu đời, là niềm cảm thông chia sẻ với những vất vả, niềm vui của người lao động dù Người đang phải sống cảnh tù đày

- Sự vận động của hình tượng trong thơ Bác: từ bóng tối ra ánh sáng, từ buồn tới niềm vui…

*Nghệ thuật

- Vẻ đẹp cổ điển

+ Sử dụng hình ảnh, thi liệu quen thuộc (cánh chim, chòm mây)

+ Bút pháp chấm phá, ước lệ

+ Bút pháp tả cảnh ngụ tình, thi trung hữu họa

- Tinh thần hiện đại

+ Bút pháp tả thực sinh động với những hình ảnh dân dã đời thường

+ Tinh thần lạc quan cách mạng: luôn hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai

3. Kết bài

- Khái quát lại nội dung và nghệ thuật của bài thơ

- Vẻ đẹp tâm hồn người tù chiến sĩ – thi sĩ Hồ Chí Minh