Trong bài thơ Khi con tu hú, tiếng chim t...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

- Trong bài có hai lần âm thanh của tiếng chim tu hú xuất hiện, mỗi lần âm thanh ấy lại gợi lên ý nghĩa, giá trị liên tưởng khác nhau.

+ Tiếng chim tu hú ở đầu bài thơ là tín hiệu của mùa hè. Âm thanh ấy đã đánh thức tất cả, mở ra thế giới rộn ràng, tràn đầy sự sống của mùa hè.

+ Tiếng chim tu hú ở cuối bài lại khiến cho người chiến sĩ đang bị giam cầm cảm thấy hết sức đau khổ, bực bội.

- Nhưng ở cả hai câu, tiếng tu hú đều là tiếng gọi tha thiết của thế giới thanh bình ngoài kia như càng giục giã người tù thoát khỏi cảnh ngục tù để về với tự do, với thế giới bên ngoài.

- Như vậy, âm thanh của tiếng chim tu hú vừa gợi mạch cảm xúc cho toàn bài vừa là “cái cớ” để mạch cảm xúc ấy phát triển đến cao trào, vừa tạo cho bài thơ một cấu tứ đặc biệt: “đầu cuối tương ứng”. Từ âm thanh của tiếng tu hú ở đầu bài đến âm thanh của tiếng tu hú ở cuối bài cũng thể hiện sự chuyển biến trong cảm xúc, tình cảm của nhân vật trữ tình (từ hồi tưởng về cuộc sống tươi đẹp tự do đến khát khao hành động thoát khỏi sự tù túng, ngột ngạt để quay trở về với cuộc sống đó).