Hãy phân tích những câu thơ trên.

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Phân tích, tổng hợp.

Giải chi tiết:

A/ Giới thiệu chung:

-    Phạm Tiến Duật là nhà thơ quân đội , trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. “ Lửa đèn”, “ Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây”, “ Gửi em- cô thanh niên xung phong”, “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”…là những bài thơ nổi tiếng của Phạm Tiến Duật

-         “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” được Phạm Tiến Duật sáng tác vào năm 1969 trên con đường chiến lược Trường Sơn, in trong tập “Vầng trăng quầng lửa”

-         Bài thơ đã ghi lại nét ngang tàng, táo bạo, dũng cảm và lạc quan của người lính lái xe trong binh đoàn vận tải quân sự, qua đó ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam thời kì đánh Mĩ.

B/  Phân tích, chứng minh:

-         Khổ thơ thứ nhất diễn tả sự khó khăn, gian khổ thiếu thốn trong chiến tranh và sự ung dung của người lính:

+ Bài thơ làm hiện lên một chiếc xe không kính đang vượt qua bom đạn bang bang tiến ra tiền phương. Hàng vạn chiếc xe “ Không kính” vượt qua mưa bom bão đạn, dốc thẳm, khe suối…

+ Điệp khúc “không có kính” được trở đi trở lại với một giọng điệu tinh nghịch , khỏe khoắn, tiếng reo vui, tiếng cười đùa , tiếng hò hát trên con đường trông gai đầy mưa bom bão đạn. Hai câu thơ đầu không nói rõ vì sao “ không có kính”. Cấu trúc bài thơ dưới hình thức hỏi đáp. Ba chữ “không” đi liền nhau, hai nốt nhấn “ bom giật, bom rung” biểu lộ chất lính, đạm chất văn xuôi nghe rất thú vị

+ Tư thế ung dung, hiên ngang đường hoàng . tinh thần dũng cảm, coi thường hiểm nguy. Một tư thế lái xe “ung dung” tuyệt đẹp : thong thả, khoan thai, những cái nhìn dũng mãnh mà hiên ngang: Ung dung buồng lái ta ngồi…

-         Khổ thơ thứ hai: Đó là thước phim quay chầm chậm về những gì người lính “ nhìn thấy” trong sự nguy hiểm, khó khăn, ác liệt ấy.

+ Có gió thổi, có cánh chim chiều và cả ánh sao đêm.Gió được nhân hóa và chuyển đổi cảm giác đầy ấn tượng “ gió vào xoa mắt đắng”. Xe chạy thâu đêm, xe lại không có kính nên mới có cảm giác “ đắng” như thế.

+ Con đường phía trước là con đường chiến lược cụ thể, nó còn mang hàm ý “ chạy thẳng vào tim”, con đường chiến đấu chính nghĩa vì lẽ sống, vì tình thương, vì độc lập tự do của đất nước và dân tộc,

+ “ Nhìn thấy”… nhìn thấy..thấy, với các chữ  “ sa”, chữ “ ùa” góp phần đặc tả tốc độ phi thường của chiếc xe quân sự đang bay đi, đang lướt nhanh trong bom đạn.

-         Khổ thơ tiếp theo:

+ Tác giả nói đến bụi . Gió bụi là biểu tượng cho gian khổ, thử thách ở đời. Chữ “ ừ” vang lên như một lời thách thức, một sự chấp nhận đầy chủ động của người lái xe.

+ Với bao chi tiết hiện thực đầy ắp vần thơ. Mái tóc chàng trai qua mấy dặm trường có sự đổi thay đáng sợ “Bụi phun tóc trắng như người già”

 + Một hình ảnh so sánh hóm hỉnh,độc đáo đậm chất lính. Một nụ cười lạc quan yêu đời và hồn nhiên “ ha ha” cất lên từ gương mặt lấm khi đồng đội gặp nhau…

C/ Đánh giá chung:

-         Với cách sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ, Phạm Tiến Duật rất thành công trong việc khắc họa vẻ đẹp ý chí và tâm hồn của người chiến sĩ lái xe tiền phương.

-          Con đường chiến lược Trường Sơn là một chiến tích mang màu sắc huyền thoại của dân tộc ta trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật đã làm sống lại một thời gian khổ, oanh liệt của anh bộ đội Cụ Hồ. Chất anh hùng ca dào dạt  trong bài thơ. Bài thơ cũng là một chứng tích tuyệt đẹp của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn anh hùng.