(3,0 điểm)Trong tác phẩm “Một người Hà Nội”, Nguyễ...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Giải chi tiết:

1. Giới thiệu và giải thích vấn đề: (0,5 điểm)

- Vấn đề được đặt ra qua lời của nhân vật cô Hiền trong truyện ngắn "Một người Hà Nội" của Nguyễn Khải. Trước những biến động của xã hội Việt Nam từ kháng chiến chồng Pháp ,thời kỳ hòa bình ở miền Bắc và công cuộc cải tạo các thành phần kinh tế tư nhân, qua kháng chiến chống Mỹ, và sau đó, thời kỳ đất nước thống nhất, con người cũng có nhiều thay đổi, có những biểu hiện xói mòn nhân cách. Cô Hiền vẫn luôn dạy con "Tao chỉ dạy chúng nó biết tự trọng, biết xấu hổ, còn sau này muốn ra sao là tùy”.

- Giải thích:

+ Biết tự trọng: là coi trọng và có ý thức giữ gìn phẩm giá, nhân cách, danh dự của bản thân dù ở bất cứ hoàn cảnh nào. 

+ Biết xấu hổ: là thái độ ăn năn khi nhận ra lỗi lầm và sự kém cỏi của bản thân.

=> Cả hai đều là những phẩm chất đáng quý, cần có để mỗi con người có thể hoàn thiện bản thân.

2. Phân tích, bình luận vấn đề:  (1,5 điểm)

- "Biết tự trọng":

+ Lòng tự trọng là một trong những phẩm chất tốt đẹp của con người. Người có lòng tự trọng là người có đạo đức, có lương tâm, có tư tưởng nhân nghĩa, không bao giờ làm điều xấu xa độc ác. Tự trọng là truyền thống cao đẹp của dân tộc Việt Nam với những lời răn dạy sâu sắc của cha ông: "Giấy rách phải giữ lấy lề", "Đói cho sạch, rách cho thơm".

+ Là sự vững vàng, bản lĩnh vượt qua những cám dỗ của vật chất, danh vọng, quyền lực, địa vị,... không chịu cúi mình, quỳ gối một cách thấp hèn. Lòng tự trọng đi liền với sự trung thực, tự tin, dũng cảm. 

+ Tuy nhiên, lòng tự trọng không có nghĩa là sự cao ngạo, đề cao bản thân một cách mù quáng. lòng tự trọng phải dựa trên sự dẫn dắt của lí trí và giá trị đạo đức truyền thống

- "Biết xấu hổ":

+ Giúp con người có ý thức điều chỉnh hành vi của mình phù hợp với những chuẩn mực đạo đức.

+ Biết xấu hổ còn quan trọng hơn biết tự hào bởi nó là biểu hiện của ý thức hoàn toàn tự giác, xuất phát từ lương tâm, giúp con người nâng cao năng lực và hoàn thiện nhân cách.

=> Quan điểm giáo dục của cô Hiền là đứng đắn và giầu tính nhân văn.

Biết tự trọng, biết xấu hổ là những phẩn chất đáng quý, cần có ở mỗi người để hoàn thiện mình hơn. 

3. Bài học nhận thức và hành động: (1,0 điểm)

- Biết tự trọng, biết xấu hổ là những phẩn chất đáng quý, cần có ở mỗi người để hoàn thiện mình hơn.

- Xã hội hiện nay, có thể có nhiều tiêu cực… Song, cần có thái độ xây dựng để lòng tự trọng luôn luôn được xem là một giá trị quý báu trong cuộc đời mỗi con người cũng như một xã hội văn minh và nhân ái.

- Phê phán thái độ tự ti, mặc cảm (tự đánh giá thấp bản thân nên thiếu tự tin).