…Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Căn cứ nội dung văn bản.

Giải chi tiết:

a.      

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,

Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.

Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội,

Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng.

Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi,

Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối,

Lưng đưa nôi và tim hát thành lời

Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi,

Mẹ thương a kay, mẹ thương bộ đội

Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần,

Mai sau con lớn vung chày lún sân...

Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi,

Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ.

Mẹ đang trỉa bắp trên núi Ka–lưi

Lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ,

Em ngủ ngoan em, đừng làm mẹ mỏi.

Khổ thơ trên năm trong tác phẩm “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”  của tác giả Nguyễn Khoa Điềm

b. Hoàn cảnh sáng tác:

-        Sáng tác năm 1971, khi ông đang công tác ở chiến khu vùng tây Thừa Thiên. Đây là những năm tháng quyết liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ. Giai đoạn này, cuộc sống của bộ đội và nhân dân ta trên các chiến khu rất gian nan, thiếu thốn. Ở những chiến khu miền rừng núi, cán bộ và nhân dân ta vừa bám rẫy, bám rừng vừa gia tăng  sản xuất, vừa sẵn sàng chiến đấu bảo vệ căn cứ.

-        In trong “Đất và khát vọng” (1984)

c. Các từ lưng (1,2,4) được dùng theo nghĩa gốc.

-Từ lưng (3) được dùng theo nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ.