( 5,0 điểm)Cảm nhận về hình ảnh n...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

1/ Giới thiệu chung:

- Bằng Việt thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Thơ Bằng Việt cuốn hút người đọc bằng những cảm xúc trong sáng, chân thành và lối viết giản dị, tự nhiên.

- Ông viết bài thơ "Bếp lửa" vào tuổi 19, đó là năm 1963 khi còn là sinh viên đang học Đại học ở nước ngoài.

- Đoạn trích là phần đầu của bài thơ, khắc họa đầy cảm động về hình ảnh người bà và tình cảm bà cháu.

2/ Cảm nhận:

a/ Hình ảnh người bà:

* Được khơi gợi từ bình ảnh "bếp lửa": 

- “Chờn vờn”: miêu tả chính xác ngọn lửa bập bùng trong sương sớm. Gợi cái mờ tỏ của kí ức theo thời gian.

- “ấp iu”, “nồng đượm”: Sự cháy sáng của ngọn lửa; bàn tay kiên nhẫn, khéo léo và tấm lòng chi chút của người nhóm lửa.

* Hình ảnh bà gắn với những kí ức về một tuổi thơ nghèo khó, cực khổ: 

- Có bóng đen ghê rợn của nạn đói: “đói mòn đói mỏi”, “khô rạc ngựa gầy”, “khói hun nhèm mắt” -> khung cảnh ảm đạm, nỗi ám ảnh đã từng đè nặng nhiều cuộc đời trong quá khứ.

- Có nỗi buồn phải sống xa cha mẹ: “Mẹ cùng cha bận công tác chưa về”.

- Cố những nỗi lo sợ, hãi hùng khi đạn bom tàn phá xóm làng: “Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi”

-> Đó cũng là hoàn cảnh chung của biết bao trẻ em sinh ra trong những năm tháng kháng chiến nhiều gian khổ, hi sinh.

=> Bà hiện lên thật vất vả song cũng thật đảm đang, chịu thương, chịu khó, tảo tần sớm khuya để nuôi dạy cháu nên người.

* Bà vừa người cha người mẹ, vừa là bà, vừa là thầy:

- Bà chăm chút cho cháu từng bữa ăn, giấc ngủ, là người bạn tâm tình của cháu. Chẳng thế mà tiếng tu hú và những câu chuyện về Huế đã hằn sâu trong kí ức cháu mỗi khi nghĩ về bà. 

- Bà còn "dạy cháu làm" "chăm cháu học" -> một người thầy cần mẫn, dịu dàng.

-  Bà còn là chỗ dựa tinh thần vững vàng của cháu con:

+ Đối mặt với đạn bom một cách bình thản.

+ Đối mặt với khó khăn, thiếu thốn không một lời than thở.

+ Giấu đi thực tại mất mát gian khổ.

-> Lòng can đảm, đức hi sinh thầm lặng của bà. Bà nhận về mình mọi vất vả, lo toan để cháu có một tuổi thơ đầm ấm, để con yê tâm công tác nơi xa.

b/ Tình cảm bà cháu:

- Bà đã dành cho cháu tình yêu thương lớn lao vô bờ bến và sự hi sinh cao cả. Cháu là nguồn sống tinh thần của bà.

- Cháu cũng luôn yêu thương, biết ơn, trân trọng công lao của bà. Dẫu có đi xa, cháu vẫn luôn nhớ về bà và những kĩ niệm tuổi thơ ngọt ngào, hạnh phúc khi có bà ở bên: 

+ Cháu thương bà biết mấy nắng mưa

+ Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc

Tu hú ơi ! chẳng đến ở cùng bà

Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa !

=> Tình yêu thương của bà chính là tình cảm thiêng liêng quý báu giúp xây đắp tâm hồn và nhân cách của cháu. 

=> Ý nghĩa tác phẩm: Ngợi ca và giáo dục tình cảm gia đình. 

3/ Đánh giá:

- Đặc sắc nghệ thuật biểu hiện:

+ Sự kết hợp hài hòa các phương thức biểu cảm, tự sự, miêu tả và bình luận.

+ HÌnh ảnh vừa chân thực vừa giàu ý nghĩa biểu tượng.

+ Cảm xúc mãnh liệt.

+ Triết lí sâu sắc.

- Đoạn trích nói riêng và bài thơ nói chung đã ngợi ca tình cảm bà cháu bình dị, gần gũi và thiêng liêng. Đồng thời, khẳng định vấn đề có ý nghĩa muôn đời: kỉ niệm tuổi thơ luôn tỏa sáng và nâng đỡ con người trên hành trình cuộc sống. Tình cảm gia đình là cơ sở, là cội nguồn cho tinh yêu quê hương, đất nước.