Phân tích hình ảnh con cò đến với tuổi thơ qua lời...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

căn cứ nội dung văn bản và phương pháp phân tích

Giải chi tiết:

1. Mở bài:

Lời ru tha thiết, ngọt ngào của mẹ đã trở thành một phần không thể thiếu trong tuổi thơ của mỗi người con Việt Nam. Chính vì vậy, rất nhiều nhà thơ mang âm hưởng những lời ru sâu lắng, tha thiết vào tác phẩm của mình, trong đó không thể không nhắc đến bài thơ “Con cò” của Chế Lan Viên. Đoạn I của bài thơ mở ra là hình ảnh con cò đến với tuổi thơ qua lời ru của mẹ.

2. Thân bài: Hình ảnh con cò đến với tuổi thơ qua lời ru của mẹ

a. Chế Lan Viên đã chọn lời ru của mẹ để mang cánh cò đến với tuổi ấu thơ của con.

- Có cánh cò bình yên, êm ả

                             “Con cò bay la

                               Con cò bay lả

                               Con cò cổng phủ,

                               Con cò Đồng Đăng…”

+ Câu thơ 4 chữ, hình ảnh “con cò” được điệp lại 4 lần -> âm điệu dịu ngọt, tha thiết của lời ru, sự ám áp của lòng mẹ.

+ Theo cánh cò trong lời ru, thế giới xung quanh được mở ra và vào cuộc đời con.Đó là không gian thân thuộc của quê hương xứ sở.

ð Mượn ý tứ những câu ca dao hay nhất trong kho tàng ca dao Việt Nam về hình ảnh con cò, lời ru của mẹ đã trở thành tiếng hát đầy tự hào về giang sơn gấm vóc, thành lời thì thầm với con về tình yêu quê hương đất nước. Đó chính là nhịp cầu đưa con đến với thế giới xung quanh.

- Có những cánh cò vất vả, gian nan, lặn lội, lẻ loi, lủi thủi giữa dòng đời.

“Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn,”

“Con cò ăn đêm,

Con cò xa tổ,

Cò gặp cành mềm,

Cò sợ xáo măng …”

+ Đó là con cò gặp cảnh ngộ éo le, bất hạnh. Cò mất mẹ, phải nhọc nhằn trong cuộc đời mưu sinh.

+ Đó là con cò ăn đêm gặp phải cành mềm rơi xuống ao. Trong giây phút cận kề với cái chết, cò rất tha thiết hướng về một cuộc sống thanh sạch, thậm chí cánh cò ấy sẵn sàng chấp nhận một cái chết đau đớn để không làm đau lòng cò con.

->Qua đó, Chế Lan Viên:

+ Bày tỏ niềm cảm thương cho  những cánh cò bất hạnh.

+ Ngợi ca phẩm chất đẹp đẽ, trong sạch của người nông dân ta xưa.

+ Ngợi ca tình yêu thương, đức hi sinh của mẹ dành cho con.

=>Đặc biệt, bằng một tương phản giữa những cánh cò vất vả, gian nan, cay đắng, nhà thơ đã tô đậm được hạnh phúc của con trong vòng tay đầy yêu thương của mẹ. Con “chơi rồi lại ngủ”, con có một tuổi thơ êm đềm vì con có mẹ, con được mẹ bao bọc, chở che.

b. Từ hình ảnh con cò, Chế Lan Viên tái hiện cuộc sống bình yên, êm ấm của con trong vòng tay mẹ.

“ Ngủ yên! ….

        …. Phân vân”.

- Câu đầu : ngắt thành 3 câu ngắn và điệp từ “ngủ yên”: lặp lại 2 lần

=>Diễn tả tình yêu thương sâu sắc của mẹ trong lời ru. Lời ru xua đi bao nỗi lo âu, khắc khoải, mong cho con giấc ngủ êm đềm.

- Ẩn dụ:

+ “Cành mềm”: những gập ghềnh, giông gió của cuộc đời

+ “Tay nâng”: Sự nâng đỡ, chở che của mẹ

=>Tương phản trong những gian nan của cuộc đời và tuổi thơ êm của con.

=>Càng cho thấy tình mẹ bao la. Mẹ nhận hết cay đắng, nhọc nhằn để chắt chiu cho con 1 cuộc sống bình yên, ấm áp.

+ Lời ru của mẹ thành “hơi xuân”, thành nơi kết đọng sự ấm áp, thành người mẹ nuôi dưỡng tâm hồn con như hơi xuân nuôi dưỡng cỏ cây, hoa lá.

+ Vì thế, con ngây thơ, bé bỏng, chưa biết “con cò, con vạc, cành mềm”

+ Nhưng con ngủ say bên bầu ngực mẹ ->con bình yên, hạnh phúc -> niềm hạnh phúc lớn lao của con.

=>Miêu tả hình ảnh cánh cò qua lời ru, nhà thơ đã phản ánh, ca ngợi niềm hạnh phúc của tuổi ấu thơ được sống trong tình yêu của mẹ, ý nghĩa lời ru của mẹ.

3. Kết bài:

Ở đây, ta thấy được thái độ trân trọng của tác giả với tấm lòng nhân hậu và những trang thơ đẹp của cha ông. Qua những lời ru của mẹ, hình ảnh con cò đã đến với tâm hồn tuổi thơ một cách vô thức. Qua những lời ru ấy là điệu hồn của dân tộc, lối sống của cha ông sẽ thấm dần vào thế giới tâm hồn của con người.