Em hãy phân tích bốn câu thơ đầu để thấy được nỗi...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

- Phan Châu Trinh là một trong những nhà chí sĩ cách mạng nổi tiếng đầu thế kỉ XX, ông sử dụng thơ văn như một thứ vũ khí sắc bén làm công cụ chiến đấu. Bài thơ được viết trong hoàn cảnh ông bị đày ra Côn Đảo, cuộc sống hết sức khó khăn, vất vả.

- Mở đầu bài thơ là hình ảnh: “Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn” cho thấy tư thế hiên ngang, chủ động của phận làm trai. Ngoài ra mở đầu bằng kết cấu “Làm trai” là kết cấu khá quen thuộc trong thơ xưa để nói chí, tỏ lòng, ta có thể nhớ đến câu thơ dân gian: “Làm trai cho đáng nên trai/ Xuống đông đông tĩnh, lên Đoài Đoài yên” hay của Nguyễn Công Trứ "Chí làm trai Nam, Bắc, Tây, Đông/ Cho phí sức vẫy vùng trong bốn bể". Với kết cấu “làm trai” cùng tư thế đứng giữa đất trời Côn Lôn biểu thị một thái độ ngang tàng, bất khuất và vô cùng chủ động, tự tin. Điều này càng trở nên đáng trân trọng hơn khi Phan Châu Trinh đang trong hoàn cảnh tù đày, phải làm những công việc khổ sai, vất vả. Dù bị đày đọa về mặt thể xác nhưng tinh thần bất khuất thì không gì có thể lay chuyển được “Lừng lẫy làm cho lở núi non”. Câu thơ tràn đầy niềm tự hào, cho thấy sức mạnh to lớn  của tác giả, sức mạnh ấy làm cho mọi vật cản xung quanh đều trở nên nhỏ bé.

- Câu thơ thứ 3,4 lại một lần nữa khẳng định sức mạnh đó: “Xách búa đánh tan năm bảy đống,/ Ra tay đập bể mấy trăm hòn”, trong câu thơ tác giả sử dụng hàng loạt các động từ mạnh: đánh tan, đập bể tạo nên sức mạnh như vũ bão của người chiến sĩ cách mạng. Ngoài ra câu thơ còn thể hiện tinh thần cách mạng, bởi vậy những hành động như đánh tan, đập bể kia còn chính là biểu tượng ý chí, nghị lực để đánh tan bè lũ xâm lược.

=> Trong bốn câu thơ đầu ta không hề thấy hình ảnh của một người tù nhân mà chỉ thấy hình ảnh của một người nam nhi mạnh mẽ, chủ động trước thiên nhiên, đất trời. Qua đó ta thấy được rằng, Côn Lôn nếu có giam giữ chỉ có thể giam giữ thể xác còn tâm hồn, ý chí của người tù cách mạng thì nó không sao có thể giam giữ nổi.