( 6 điểm) “ Gốc của sự học là làm người” ( Rabind...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Giải chi tiết:

Yêu cầu về kĩ năng:

Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp. Học sinh cần phải biết phối hợp các thao tác lập luận cho phù hợp: giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận.

Yêu cầu về kiến thức:

Học sinh có thể đưa ra những ý kiến riêng và trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần chân thành, thiết thực, hợp lí, chặt chẽ và thuyết phục. Khuyến khích những bài viết có sự sáng tạo. Cần nêu được các ý chính sau: 

1. Giải thích ( 1,0 điểm)

- Gốc là yếu tố quan trọng, là cội nguồn của cây. Từ “gốc” ở đây được Tagor dùng như một ẩn dụ đề nhấn mạnh tầm quan trọng của sự học.

- Sự học là việc thu nhận kiến thức của con người từ nhiều lĩnh vực, nhiều phương diện, từ nhiều nguồn và ở nhiều đối tượng … , rất phong phú, đa dạng.

- Học làm người là học cách đối nhân xử thế sao cho phù hợp với các chuẩn mực đạo đức xã hội.

=> Ý nghĩa cả câu: Giữa cái bao la của sự học, quan trọng nhất là bài học làm người.

2. Bàn luận về ý kiến ( 4,0 điểm)

* Học tập là điều cần thiết, được học tập là hạnh phúc của mỗi người. Kiến thức mênh mông như biển cả mà con người phải học tập suốt đời để tiếp thu những kiến thức đó. Nhưng trước hết, chúng ta phải học cách làm người. Đó cũng chính là tư tưởng "Tiên học lễ, hậu học văn".

* Học làm người là học những gì?

- Trong gia đình, cần học cách yêu thương, quan tâm, gắn bó, trân trọng với những tình cảm thiêng liêng:  hiếu thảo, kính trọng ông bà, cha mẹ, kính trên nhường dưới…

- Ở trường lớp, học  lễ phép, kính trọng thầy cô, hòa nhã, thân thiện; giúp đỡ với bạn bè;  ứng xử có văn hóa với mọi người;  trung thực trong học tập, thi cử;  khiêm tốn, không ngừng học hỏi (học thầy, học bạn…)

- Đối với xã hội: chan hòa, thân ái, giúp đỡ, quan tâm, chia sẻ với mọi người,… hướng thiện;  giữ chữ tín, trọng danh dự, trọng nhân nghĩa;  hướng tới một xã hội văn minh, tốt đẹp.

* Tại sao phải học cách "làm người" trước nhất?

- Học "làm người” cũng chính là học chữ “đức”.

-  Người có tài mà không có đức thì tài đó không những không được dùng để giúp ích cho đời mà còn có thể làm nguy hại cho xã hội.

-  Học "làm người" chúng ta sẽ biết cách xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ, hòa bình, tốt đẹp.

* Không ý thức được cái gốc của sự học là rèn chữ đức, con người dễ lầm đường, lạc lối, có hành động sai trái.

=> Ý kiến của Tagor là hoàn toàn đúng đắn.

3. Bài học nhận thức và hành động ( 1, 0 điểm)

- Nhận thức:  Việc học là mãi mãi. Trong đó, học làm người là bài học đầu tiên và phải học suốt đời để hoàn thiện nhân cách. Bên cạnh đó, cần học để chinh phục các đỉnh cao tri thức nhân loại nếu không sẽ bị tụt hậu với xã hội, bị đào thải trong công việc.

- Hành động: Không ngừng học tập, rèn luyện cả đức và tài; phê phán những biểu hiện suy nghĩ và hành động lệch lạc xung quanh việc học "làm người"...