Trong kiệt tác Truyện Kiều của đại thi hà...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Căn cứ nội dung bài học, phương pháp phân tích tổng hợp.

Giải chi tiết:

a. Viết đoạn văn giới thiệu những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời Nguyễn Du có ảnh hưởng tới sự nghiệp sáng tác của ông. Đoạn văn khoảng 8 câu. Cần tập trung vào các ý chính:

- Thời đại đầy những biến động dữ dội.

- Gia đình có truyền thống làm quan và có tài văn chương nghệ thuật.

- Nguyễn Du có hiểu biết sâu rộng, có vốn sống phong phú, đi nhiều, tiếp xúc nhiều, từng trải trong cuộc sống, từng đi sứ sang Trung Quốc.

- Nguyễn Du là người ham học, có năng khiếu văn học bẩm sinh, đặc biệt có trái tim giàu yêu thương.

Tất cả những yếu tố đó đã góp phần hun đúc nên thiên tài văn học Nguyễn Du.

b. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là mượn cảnh vật để gửi gắm (ngụ) tâm trạng. Cảnh không đơn thuần là bức tranh thiên nhiên mà còn là bức tranh tâm trạng. Cảnh chỉ là phương tiện, còn mục đích chủ yếu là miêu tả, biểu đạt tâm trạng.

c. Chép thuộc những câu thơ tả cảnh ngụ tình đặc sắc trong đoạn Kiều ở lầu Ngưng Bích (tám câu cuối).

d. Viết đoạn văn

Yêu cầu:

- Về hình thức: đoạn văn khoảng 12 câu, theo cách lập luận tổng – phân – hợp.

- Về nội dung: Phân tích để làm rõ nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc của tác giả. Cần tập trung vào các ý chính:

+ Tám câu thơ là ngoại cảnh mà cũng là tâm cảnh. Mỗi cảnh khơi gợi một nỗi buồn và nỗi buồn tác động lại cảnh khiến cảnh mỗi lúc một buồn hơn và nỗi buồn ngày một mãnh liệt hơn. Mỗi cặp lục bát là một cảnh, tám câu thơ tạo thành bộ tứ bình cảnh sắc – tâm trạng độc đáo.

+ Lần lượt phân tích từng cảnh:

Cảnh chiều tà bên bờ biển với cánh buồm thấp thoáng gợi nỗi cô đơn, nỗi nhớ nhà trong cảnh tha hương. Cánh “hoa trôi man mác” gợi nỗi xót xa cho duyên phận, số phận nổi nênh, vô định. “Nội cỏ rầu rầu”gợi nỗi buồn chán, vô vọng. Tiếng sóng ầm ầm gợi nỗi bàng hoàng, lo sợ trước những tai ương đang dồn dập truy đuổi và như sắp dội xuống đời Kiều.

+ Điệp ngữ “buồn trông” liên kết bốn cảnh tạo âm hưởng trầm buồn, trở thành điệp khúc của tâm trạng, của khúc ca buồn thảm trong lòng Kiều.