(5 điểm) Phân tích hai khổ thơ sa...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

phân tích, tổng hợp

Giải chi tiết:

1/ Giới thiệu chung:

- Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ mới với những tác phẩm nổi tiếng như Lửa thiêng, Vũ trụ ca,... Sau Cách mạng, ông nhanh chóng hòa nhập vào công cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc chống thực dân Pháp  xâm lược. Hòa bình lập lại, từng trang thơ Huy Cận ấm áp hơi thở của cuộc sống mới đang lên.

- Bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá" nằm trong tập "Trời mỗi ngày lại sáng", được sáng tác ở Hòn Gai, năm 1958, nhân một chuyến tác giả đi thực tế  dài ngày. Ra đời giữa bối cảnh miền Bắc mới hoà bình, đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhân dân thực sự được làm chủ cuộc đời, làm chủ đất nước, bài thơ được đánh giá là một trong những bài thơ hay của thơ ca Việt Nam hiện đại.

- Khổ đầu và khổ cuối bài thơ đã tái hiện một cách sinh động cảnh ra khơi và trở về của đoàn thuyền.

2/ Phân tích:

a/ Khổ 1 - Cảnh đoàn thuyền ra khơi:

* Được xây dựng trên nền của một buổi hoàng hôn tuyệt đẹp.

- Hình ảnh so sánh độc đáo trong câu 1: "Mặt trời xuống biển như hòn lửa" tái hiện một không gian kì vĩ, tráng lệ của cảnh hoàng hôn trên biển.

-  Biện pháp tu từ nhân hóa ở câu 2: "Sóng đã cài then đêm sập cửa"

+ Được sáng tạo từ chi tiết thực: những con sóng cài ngang như chiếc then cửa của vũ trụ. Bóng đêm “sập cửa”  gợi khoảnh khắc ánh ngày vụt tắt và màn đêm bất ngờ buông xuống bao trùm tất cả.

+ Gợi không gian vũ trụ rộng lớn, mênh mông, kì vĩ mà vẫn gần gũi, ấm áp như ngôi nhà của con người.

* Hình ảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi:

- Chữ “Lại” vừa chỉ một sự kiện lặp đi lặp lại vừa chỉ sự trái chiều vì khi vũ tru đã kết thúc một ngày dài để lắng vào yên nghỉ thì đoàn thuyền đánh cá lại bắt đầu một cuộc lao động mới -> Gợi một nhịp sống thanh bình của quê hương, đất nước. sau bao năm tháng chiến tranh con ngườ Việt Nam mới có một cuộc sống lao động bình yên.

- “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”: Sự kết hợp hai hình ảnh: “câu hát” và “gió khơi” đã cụ thể hóa sứ mạnh đưa con thuyền ra khơi. Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác “câu hát căng buồm” đã tái hiện vẻ đẹp tâm hồn, niềm vui lao động của người dân chài - đoàn thuyền ra khơi trong niềm vui lao động.

=> Tóm lại: Khổ 1 đã tái hiện một khung cảnh vừa tráng lệ, kì vĩ, vừa tràn đầy sự hào hứng, phấn khởi.

b/ Khổ cuối - Cảnh đoàn thuyền trở về:

- Đoàn thuyền trở về trong khúc hát mê say:

+ Vẫn là những câu hát đầy hứng khởi của những con người say mê lao động, vẫn là gió khơi, nhưng nếu ở khổ 1 là "Câu hát căng buồm cùng gió khơi"  thì ở đây câu thơ này sử dụng từ “với”, diễn tả niềm vui phơi phới của hững người dân chài trở về trên những con thuyền đầy ắp cá.

-  Trong cuộc chạy đua với mặt trời, nghệ thuật nhân hóa khiến con thuyền thành một sinh thể sống chạy đua được với thời gian. Đọc câu thơ ta thấy cả thiên nhiên và con người đều hân hoan đón chào ngày mới.

-  Đoàn thuyền trở về trong ánh sáng rực rỡ, huy hoàng của mặt trời lúc bình minh, của muôn ngàn mắt cá lấp lánh ánh mặt trời.

=> Đoạn thơ mang âm hưởng của một bản anh hùng ca lao động, thể hiện niềm vui phơi phới của một côn người làm chủ đất trời.

3/ Đánh giá, tổng kết:

- Nội dung: Hai khổ thơ đã tái hiện thành công vẻ đẹp của biển cả và những người lao động mới. Qua đó, tác giả khám phá, ngợi ca sự giàu có, hào phóng của thiên nhiên, đất nước và tầm vóc lớn lao của nhân dân lao động trong công cuộc xây dựng đất nước. Đồng thời khẳng định sự hồi sinh của thiên nhiên, đất nước sau chiến tranh.

-  Nghệ thuật:

+ Ngòi bút tràn đầy cảm hứng vũ trụ, sự chan hòa giữa con người và thiên nhiên.

+ Hình ảnh phong phú.

+ Kết cấu: đầu cuối tương ứng -> âm hưởng lạc quan phơi phới.