(4,0 điểm)Vẻ đẹp...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

Giải chi tiết:

Những ý chính cần đạt:

I. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:

- Quang Dũng (1921-1988), quê Hà Nội. Ông là một nghệ sĩ đa tài với hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn.

- Tây Tiến (1948) là thành tựu đặc sắc của thơ ca kháng chiến chống Pháp, là bài ca không thể nào quên về một thời gian khổ mà hào hùng, hào hoa của lịch sử dân tộc.

- Đoạn thơ trên còn là minh chứng cho ngòi bút tài hoa của nhà thơ, nhất là trong việc sử dụng ngôn ngữ.

II. Phân tích:

1. Giải thích: 

- “Vẻ đẹp ngôn ngữ thơ”: Là vẻ đẹp của ngôn ngữ thơ là vẻ đẹp của hình thức nghệ thuật nhưng hình thức nghệ thuật ấy chỉ đẹp khi được nhà thơ sáng tạo để chuyển tải một nội dung tư tưởng sâu sắc.

-  Ngôn ngữ thơ cần phải được hiểu theo nghĩa rộng, đó là (toàn bộ hình thức nghệ thuật biểu đạt của thơ: nhịp điệu, từ ngữ, hình ảnh thơ, BPTT, thanh, vần,…

2. Bàn luận về vẻ đẹp ngôn ngữ thơ Quang Dũng qua đoạn thơ:

a.  Vẻ đẹp của từ ngữ, hình ảnh thơ:

-  Hệ thống từ chỉ địa  danh đắc đia: Sài Khao/ Mường Lát, Mường Hịch, Pha Luông, Mai Châu,…

-  Các sử dụng từ láy  giàu sức gợi: chơi vơi, khúc khuỷu, , thăm thẳm, heo hút…có giá trị đặc tả địa thế hiểm trở của những dốc, đèo, núi…

-  Những hình ảnh thơ đầy sáng tạo qua những cấu trúc ngôn từ mới lạ; đêm hơi, mưa xa khơi, hoa về, mùa em, cơm lên khói,

b.  Vẻ đẹp của cách phối thanh, hiệp vần, ngắt nhịp:

-  Những cấu trúc âm thanh đầy ám ảnh:  

+ thác gầm thét – hiệp âm đầu và thanh trắc gợi âm thanh hung hãn dữ dội của thác Mường Hịch

+…cọp  - hiệp thanh trắc – thanh nặng gợi bước chân rình rập của thú dữ.

-  Có câu thơ chủ yếu là thanh trắc hoặc toàn thanh bằng : Dốc – khúc khuỷu, dốc…thẳm // Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi mang lại hiệu quả nghệ thuật trong gợi ấn tượng về cái hùng vĩ, dữ dội của núi rừng Tây Bắc.

c.   Vẻ đẹp của các biện pháp tu từ:

-  Điệp từ “nhớ” với nhiều biến thể: nhớ về, nhớ chơi vơi, nhớ ôi,…tô đậm cảm xúc chủ đạo của bài thơ.

-  Hoán dụ, nhân hóa: súng ngửi trời… vừa gợi tư thế hào hùng của người lính chinh phục những độ cao đi tới vừa gợi cái tếu táo, nghịch ngợm của những người lính trẻ

-  Nói giảm, nói tránh: không bước nữa, bỏ quên đời, …diễn tả sư thanh thản, nhẹ nhàng của những người lính trong hi sinh

III. Đánh giá:

- Vẻ đẹp ngôn ngữ thơ góp phần biểu đạt sâu sắc vẻ đẹp nội dung tư tưởng của bài thơ, đoạn thơ: vẻ đẹp kiêu hùng của người lính trên cái nền thiên nhiên hùng vĩ dữ dội mà thơ mộng của núi rừng Tây Bắc.

- Vẻ đẹp ngôn ngữ thơ trong Tây Tiến, trong  đoạn thơ in dấu một thi tài: một cây bút tài hoa, một hồn thơ lãng mạn, yêu tha thiết, gắn bó sâu nặng với rừng núi, quê hương.