Về hình tượng nhân vật Tnú trong truyện ngắn Rừng...

- Hướng dẫn giải

Phương pháp giải:

- Phân tích (Phân tích đề để xác định thể loại, yêu cầu, phạm vi dẫn chứng).

- Sử dụng các thao tác lập luận (phân tích, tổng hợp, bàn luận,…) để tạo lập một văn bản nghị luận văn học.

Giải chi tiết:

Giới thiệu tác giả, tác phẩm, ý kiến

- Nguyễn Trung Thành là cây bút xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại.

- Truyện ngắn Rừng xà nu được viết năm 1965 (ra mắt lần đầu tiên trên tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng Trung Trung Bộ số 2/1965, sau đó in trong tập Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc là tác phẩm nổi tiếng nhất trong số các sáng tác của Nguyên Ngọc (bút danh khác của Nguyễn Trung Thành) viết trong những năm kháng chiến chống đế quốc Mĩ.

- Về hình tượng nhân vật Tnú trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, có ý kiến cho rằng: Tnú điển hình cho tích cách con người Tây Nguyên. Ý kiến khác thì nhấn mạnh: Tnú điển hình cho con đường đấu tranh cách mạng của người dân làng Xô Man.

Phân tích hình tượng nhân vật Tnú

a) Gan góc, dũng cảm, mưu trí.

*Lúc còn nhỏ.

- Tnú làm nhiệm vụ nuôi giấu cán bộ

- Lúc còn nhỏ kiên trì học từng nét chữ của anh Quyết, cần cù làm nương phát rẫy. Khi học chữ thua Mai, Tnú cầm đá đập đầu -> nêu cao quyết tâm chinh phục tri thức ->trở thành cán bộ cách mạng.

- Đi đường rừng + lội thác mạnh.

- Khi bị bắt, Tnú nuốt là thư và kiên quyết không khai.

*Khi lớn lên.

- Vượt ngục trở về.

- Chuẩn bị vũ khí: lên núi Ngọc Linh ghè đé-> mài vũ khí.

- Xông vào cứu vợ con.

- Chịu đưng đau đớn không thèm kêu van.

b) Có tính kỉ luật cao, tuyệt đối trung thành với cách mạng

- Còn nhỏ -> tin tưởng vào Đảng, cách mạng.

- Sau đêm kinh hoàng -> Tnú gia nhập lực lượng giải phóng quân.

- Nghỉ phép thăm làng đúng 1 đêm.

c) Một trái tim yêu thương và sục sôi căm giận.

*Trái tim yêu thương nồng nàn.

- Tình nghĩa với buôn làng.

Xuất phát từ hoàn cảnh riêng của Tnú -> tình yêu thương dành cho dân làng giống như tình yêu với những người ruột thịt.

+ Chỉ 1 đêm -> vẫn trở về háo hức.

+ Vòi nước của làng dội lên người: khi trở về T nú rất bồi hồi xúc động -> nhận ra những dấu hiệu quen thuộc.

+ Nhớ mặt, nhớ tên từng người.

- Hết lòng yêu thương vợ con.

+ Khi Mai sinh con, anh không thể đi mua vải được anh đã xé đôi tấm dồ của mình ra làm tấm choàng cho Mai địu con

+ Khi Tnú chứng kiến cảnh vợ con bị tra tấn dã mãn -> lúc trước Tnú không thể xông vào được vì lí do riêng - ở đây tư cách của một người cách mạng lớn hơn tư cách của một người chồng, người cha -> tư cách cộng đồng đặt trên tư cách cá nhân -> nhưng cuối cùng khi nhìn vơ con đau đớn quá -> tình cảm đã lấn át lí trí -> T nú biết chắc là chết nhưng vẫn xông vào => Sẵn sàng hi sinh mình -> cảm giác ấm áp cho vợ con vào giây phút họ thực sự cần anh.

* Yêu thương càng nồng nan thì căm thù càng sâu sắc.

Tnú mang 3 mối thù lớn:

- Mối thù của bản thân: Sau mỗi lần bị giặc tra tấn -> để lại dấu tích trên người anh: + lưng anh vẫn còn những vết sẹo chẳng chịt + mười đầu ngón tay anh ngón nào cũng bị cụt mất một đốt.

- Mối thù của gia đình: anh phải tận mắt chứng kiến cảnh của vợ con bị tra tấn đến chết.

- Mối thù của dân làng: cùng với người Xô Man bị sát hại là cả cánh rừng xà nu bị tàn phá nặng nề…

=>Từ khối thù lớn đã thôi thức tinh thần chiến đấu của T nú

d) Hình tượng đôi bàn tay mang tính cách và dấu ấn cuộc đời.

* Khi còn nguyên vẹn lành lặn.

- Bàn tay cầm phấn viết chữ ->để mở đường đến với lí tưởng cách mạng -> con đường đến với cán bộ cách mạng.

- Cầm đá đập đầu mình chảy máu để tự chừng phạt mình.

- Chỉ tay vào bụng nói: “Cộng sản ở đây” ->bàn tay chung thành.

- Bàn tay yêu thương: nắm lấy tay Mai.

- Bàn tay chất chứa căm hờn: bíu chặt gốc cây và bứt đứt hàng chục trái vải….

* Khi bị hủy hoại.

- Bàn tay đau đớn và tật nguyền.

- Bàn tay khơi dậy lòng căm thù và dũng khí giết giặc.

- Bàn tay trừng phạt, quả báo.

=>Qua hình ảnh đôi bàn tay Nguyễn Trung Thành viết lên số phận, tâm hồn, con đường đi của cả cộng đồng Tây Nguyên.

e) Hình tượng T nú điển hình cho con đường đấu tranh cách mạng của người dân Tây Nguyên, làm sáng tỏ chân lí của thời đại chống Mĩ, chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”.

- Bi kịch của T nú khi chưa cầm vũ khí: Không bảo vệ, cứu được vợ con.

- Khi cầm vũ khí đứng lên -> tâm thế chủ động đi tìm giặc, chủ động nghênh tiếp những đợt tấn công của kẻ thù.

=>Chân lí của thời đại đánh Mĩ: Chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo -> phải dùng bạo lực cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng ->muốn giành tự do thì chỉ có con đường duy nhất là đấu tranh vũ trang.

Tổng kết

- Đặc sắc nghệ thuật

+ Đặt nhân vật T nú vào tập thể anh hùng dân làng Xô Man ->nâng tầm vóc người anh hùng T nú.

+ Đặt trong tương quan với rừng xà nu

+ Đặt nhân vật trong câu chuyện kể mang tính sử thi.

- Giá trị nội dung

 + Con đường đấu tranh của T nú tiêu biểu cho con đường đấu tranh của cộng đông -> chân lí phải dùng bạo lực cách mạng chống lại bảo lực phản cách mạng, muốn tự do phải đấu tranh vũ trang.

+ Tiêu biểu cho vẻ đẹp và sức mạnh của con người Tây Nguyên trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ cứu nước.