Trả lời các câu hỏi bài 7: Ứng phó với các tình huống nguy hiểm từ con người

I. Khởi động

Thanh đang đi một mình trên đường thì bị một người lớn hơn bắt nạt. Em hãy giúp Thanh chọn một trong các cách xử lý sau?

A. Hét to để người khác nghe thấy.

B. Khóc, van xin kẻ bắt nạt.

C. Bình tĩnh tìm cách thoát thân.

Trả lời: 

Em chọn cách C. Bình tĩnh tìm cách thoát thân vì khi mình bình tĩnh thì mới có thể ứng biến, xử lý vấn đề tốt được. 

II. Khám phá

1. Tình huống nguy hiểm từ con người

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:

MỘT NẠN NHÂN

Hành vi bắt nạt thường xảy ra ở tuổi thơ và đề lại hệ quả xấu cho người bị bắt nạt. Chỉ mấy tuần sau khi H cùng gia đình chuyển đến sống ở tỉnh mới thì H bắt đầu bị bắt nạt. Khi ấy, H bắt đầu vào học lớp 5 bị bắt nạt về giọng nói vùng miền, cũng như bị trêu chọc cả về bề ngoài của cậu. Nếu H phản đối thì ngay lập tức H bị dọa đánh. H đã bị đánh mấy lần nên cậu cảm thấy sợ hãi, cô độc, chán nản và chểnh mảng học hành.

“Tôi cảm thấy chẳng ai ưa tôi cả. Vì vậy tôi cũng không ưa tôi” - H kẻ lại. Trải nghiệm của H nhấn mạnh một sự thật đau lòng. Trẻ em, cùng với tất cả sự thơ ngây và nơn nớt trong đời, có thể trở thành nạn nhân của sự bị bắt nạt. Hành vì của những người bắt nạt có thể rất nhẫn tâm, để lại nỗi ám ảnh cho nạn nhân trong cuộc sống.

a) Những chi tiết nào trong thông tin trên cho thấy H là nạn nhân của những kẻ bắt nạt?

b) Khi bị bắt nạt, H đã cảm thấy như thế nào?

Trả lời: 

a) Những chi tiết thể hiện H là nạn nhân của những kẻ bắt nạt: 

•  H bắt đầu vào học lớp 5 bị bắt nạt về giọng nói vùng miền, cũng như bị trêu chọc cả về bề ngoài của cậu. 

• Nếu H phản đối thì ngay lập tức H bị dọa đánh. 

• H đã bị đánh mấy lần.

b) Khi bị bắt nạt, H đã cảm thấy không còn yêu bản thân mình nữa, luôn trong tâm lý sợ hãi: "Tôi cảm thấy chẳng ai ưa tôi cả. Vì vậy tôi cũng không ưa tôi”. Ngoài ra, H cũng cảm thấy sợ hãi, cô độc, chán nản và chểnh mảng học hành.

2. Hậu quả từ những tình huống nguy hiểm từ con người

Các hình ảnh trên nói về những môi nguy hiểm nào từ con người?

Những hậu quả nào có thể xảy ra trong các tình huống trên?

Trả lời: 

Hình 1: Hai bạn học sinh đang rượt bắt nhau trên cầu thang.

Hình 2: Hai bạn học sinh đang có hành vi bắt nạt là cấm cho bạn nữ qua đường. 

Những hậu quả có thể xảy ra: 

1. Đuổi bắt trên cầu thang có thể gây ngã, trượt té 

2. Bắt nạt có thể gây ra lo lắng, tự ti cho người khác và lâu dần sẽ làm nạn nhân ám ảnh, sợ hãi ảnh hưởng về tinh thần.

3. Ứng phó với tình huống nguy hiểm từ con người

An và Ninh đi chăn bò ở ven rừng, bỗng phát hiện thầy một vật lạ giống quả mìn. An tò mò đến gần vật lạ, sờ tay vào, định lấy đá đập thì Ninh ngăn lại và nói:

Có lẽ đây là quả mìn, cậu đừng động vào. Minh đi báo cho các bác ở xã ra xử lí nhé!

An tỏ vẻ khó chịu:

Có gì đâu mà phải sợ, quả mìn này chắc từ lâu lắm rồi, không nổ được nữa đâu. Minh cứ cầm về nhà chơi, không sao đâu. Thấy vậy, Ninh kiên quyết không cho. An đến gần chỗ có min và bảo bạn chạy đi báo với Uỷ ban nhân dân xã, còn mình thì ở lại đó trông.

a) An và Ninh đã gặp phải tình huống nguy hiểm gì?

b) Em hãy bày tỏ ý kiến của mình về cách giải quyết của hai bạn trong tình huống trên.

Trả lời:

a)  An và Ninh đã gặp phải tình huống nguy hiểm là trong lúc cả hai đi chăn bò thì gặp một vật lạ giống quả mìn.

b) Cách giải quyết của Ninh rất thoả đáng, cẩn thận cho cả hai còn của An thì chủ quan vô trách nhiệm với tính mạng của bản thân.

III. Luyện tập

1. Nêu các tình huống nguy hiểm từ con người và hậu quả có thể xảy ra theo bảng dưới đây:

Không gian	Ở nhà	Ở trường	Ở những nơi khác
Những nguy hiểm có thể xảy ra	Xảy ra cháy nổ, bị bắt cóc, trộm cướp	Bị bắt nạt	Bị bắt cóc, bị lừa
Hậu quả của tình huống nguy hiểm	Ảnh hưởng đến tính mạng và tinh thần

 

2. Trong các tình huống sau. tình huống nào gây nguy hiểm? Hậu quả của chúng là gì?
A. Hưng thường đi học nhóm vẻ muộn và đi xe đạp một mình qua quãng đường vắng.

B. Nhóm bạn rủ nhau tự đón xe khách, trốn bố mẹ đến nhà một bạn cùng lớp chơi cách nơi ở khoáng 30 km.

C. Khi trực nhật, Mai sợ làm vỡ bình hoa trên bản giáo viên.

D. Khi bị lạc đường, Phương rất sợ nên không biết phải làm như thế nào.

Trả lời:

Tình huống gây nguy hiểm là:

A. Hưng thương đi học nhóm về muộn và đi xe đạp một mình qua quãng đường vắng. Hậu quả là Hưng có thể bị bắt cóc, bị cướp tài sản, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng

B. Nhóm bạn rủ nhau tự đón xe khách, trốn bố mẹ đến nhà một bạn cùng lớp chơi cách nơi ở khoảng 30 km. Hậu quả là các bạn có thể bị bắt cóc, lạc đường, bị người xấu dụ dỗ trên đường đến nhà bạn.

C. Khi trực nhật, Mai sợ làm vỡ bình hoa trên bản giáo viên. Hậu quả là nếu không cẩn thận, Mai và các bạn khác có thể bị thương do mảnh vỡ thủy tinh của bình hoa. 

D. Khi bị lạc đường, Phương rất sợ nên không biết phải làm như thế nào. Hậu quả là Phương có thể bị hoảng loạn, lo lắng vì không tìm được đường ra. Thậm chí có thể bị kẻ xấu dụ dỗ, lừa lọc, trộm cướp,...

3. Bố mẹ đi vắng, hai anh em Minh và Ngọc ở nhà học bài. Bổng có tiếng chuông cửa. Ngọc chạy ra thì thấy một chú tự giới thiệu là nhân viên Công ty Điện lực, đề nghị vào nhà đề kiểm tra các thiết bị điện của gia đình. Ngọc định mở cửa cho chú thợ điện vào thì anh Minh liên lắc đâu từ chối và nói rằng khi bỏ mẹ về thì chú quay lại.

a) Em có đồng ý với cách giải quyết của Minh trong tình huống trên không. Tại sao?

b) Nếu Ngọc mở cửa cho chủ thợ điện vào nhà khi bố mẹ đi vắng, chuyện gì có thể xảy ra?

Trả lời: 

a, Em có đồng ý với cách giải quyết của Minh trong tình huống trên vì bạn rất cẩn thận, không mở cửa cho người lạ vào nhà khi bố mẹ đi vắng.

b, Nếu Ngọc mở cửa cho chủ thợ điện vào nhà khi bố mẹ đi vắng, chuyện có thể xảy ra là bị bắt cóc và trộm vào nhà

4. Chiến, học sinh lớp 6A hay bắt nạt các bạn học yếu thế hơn mình, trong đó có Dương. Gần đây, Dương phải thức khuya hơn đề vừa làm hết bài tập của mình, vừa chép lại bài tập về nhà vào vở cho Chiến. Trong các giờ kiểm tra, Dương phải tìm cách cho Chiến nhìn bài của mình. Cứ nghĩ đến sự đe dọa của Chiến, Dương cảm thấy rất sợ hãi và lo lắng.

a) Theo em, Dương có nên im lặng và làm theo yêu cầu của Chiến không? Vì sao?

b) Nếu là Dương, em sẽ xử lý tình huống này như thế nào?

Trả lời:

a) Theo em, Dương không nên im lặng và làm theo yêu cầu của Chiến vì đó là hành động bắt nạt sai trái. 

b) Nếu là Dương em sẽ báo cáo với giáo viên để đề ra hướng giải quyết.

IV. Vận dụng

1. Em hãy sưu tầm các biện pháp ứng phó khi xảy ra các tình huống nguy hiểm từ con người, ngoài những biện pháp mà em đã được học và lập thành cuốn sổ tay cá nhân.

Trả lời:

• Tìm kiếm phương án thoát khỏi tình huống nguy hiểm:

• Hét to, kêu cứu, tìm sự hỗ trợ của người lớn.

• Đánh lạc hướng đối phương.

• Gọi điện thoại cho người thân và các cơ quan hỗ trợ khẩn cấp (111,112, 113, 114, 115,...).

• Chạy đến chỗ đông người để thoát khỏi đối tượng gây nguy hiểm.

• Nếu gần đồn công an, nhanh chóng chạy vô đó.

• Mang theo bên mình các món đồ phòng thân như móc khóa phòng thân, đèn pin tự vệ,...

• Học võ để tự vệ, rèn luyện sức khỏe, sức bền và nhanh nhẹn

• Luôn nhớ số điện thoại của người thân và bạn bè. 

• Luôn cảnh giác với người lạ

 2. Vẽ bản đồ cảnh báo nguy hiểm trên đường từ nhà em đến trường học bằng cách:

• Đánh dấu vào những địa đêm không an toàn và ghi chú (bắt nạt, trêu chọc, chặn đánh....).

• Lưu ý những thời điểm không an toàn khi đi một mình.

• Chú ý việc cần làm để đảm bảo an toàn.

Trả lời: 

3. Xây dựng thông điệp “Vì một trường học an toàn”. Mỗi nhóm xây dựng một thông điệp theo các nội dung sau:

Các hành động gây nguy hiểm cho các bạn học sinh mà chúng tớ đã chứng kiến là:...

Chúng tôi phản đối các hành động gây nguy hiểm đó, vì những hậu quả mà chúng có thể gây ra là:...

Chúng ta có thể cùng loại bỏ các hành động gây nguy hiểm đó bằng cách:...

Trình bày, giới thiệu thông điệp của các nhóm.

Các nhóm bình chọn thông điệp hay nhất.

Trả lời: 

Hành động: Vì một trường học an toàn

Các hành động gây nguy hiểm cho các bạn học sinh mà chúng tôi đã chứng kiến là: bị bắt nạt, bị trộm,..

Chúng tôi phản đối các hành động gây nguy hiểm đó, vì những hậu quả mà chúng có thể gây ra là ảnh hưởng tới sức khoẻ và tinh thần, tính mạng.

Chúng ta có thể cùng loại bỏ các hành động gây nguy hiểm đó bằng cách: tuyên truyền đoàn kết, vui chơi lành mạnh an toàn giữa các học sinh.