Lễ cúng thần lúa của người Chơ-ro

Văn bản Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là văn bản thuyết minh về lễ hội văn hóa đặc sắc của người Chơ-ro. Thông qua đó thể hiện mối giao hòa giữa con người và thiên nhiên, ước mơ về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Mời thầy cô và các bạn học sinh tham khảo bài soạn văn lớp 6 Lễ cúng thần lúa của người Chơ-ro dưới đây.

I. Chuẩn bị đọc

Câu hỏi 1: Cây lúa có vai trò như thế nào đối với đời sống của người Việt Nam?

Cây lúa là loại cây đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống của người Việt Nam. 

Thứ nhất lúa chính là loại cây cung cấp lương thực chính cho con người: Gạo chúng ta ăn hằng ngày, ngoài ra còn rất nhiều loại bánh thơm ngon được làm từ lúa như bánh chưng, bánh giày, bánh nếp, bánh tẻ,.. Hoặc các loại thức ăn thơm ngon khác như bún, phở, miến…

Thứ hai, có thể coi cây lúa chính là biểu tượng của nền văn minh lúa nước. Kể từ khi lập nước đến nay, cây lúa đã là loài thực vật đóng vai trò vô cùng quan đối với đời sống sinh hoạt và đời sống tinh thần của người dân Việt Nam.

Câu hỏi 2: Hãy chia sẻ với các bạn một lễ hội về cây lúa mà em biết?

Một lễ hội về cây lúa mà em biết đó chính là Lễ rước thần Lúa ở huyện Lâm Thao, Phú Thọ. Mở đầu lễ rước là màn kịch “tứ dân chi nghiệp” vui nhộn về bốn nghề chính trong đời sống là sĩ, nông, công, thương. Tiếp theo chính là phần tế lễ được thực hiện vào ngày 12 tháng Giêng do những người có thâm niên trong làng thực hiện. Nghi thức được diễn ra vô cùng trang nghiêm và thành kính. Cuối cùng sau Lễ Mật, sáng ngày 12 là lễ Rước thần Lúa cầu cho mưa thuận gió hòa. Những bông lúa thu hoạch từ vụ trước được lấy ra và rước đến đền Xa Lộc thờ vị tướng Phùng Lân Hổ thời Trần rồi tiếp tục được rước chung quanh làng. 

II. Trải nghiệm cùng văn bản

Câu hỏi: Cây nêu trong lễ cúng Thần Lúa được làm bằng vật liệu gì và có hình thù như thế nào?

Cây nêu trong lễ cúng Thần Lúa được làm từ “cây vàng nghệ, thân buộc lá dứa”.

Cây nêu trong lễ cúng Thần Lúa có hình thù là: “Ngọn của cây nêu có hình bông lúa lớn, phía trên gắn chùm lúa nhiều hạt và bốn tia tỏa ra bốn hướng: hai tia gắn lông chim chèo bẻo, hai tia gắn lông gà”

III. Suy ngẫm và phản hồi

Câu hỏi 1: Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là một văn bản thông tin? Theo em văn bản này được viết nhằm mục đích gì?

Những dấu hiệu giúp em nhận biết Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là một văn bản thông tin: 

• Văn bản tập trung vào việc truyền tải thông tin đến người đọc, đó là: Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro.

• Có đoạn văn tóm tắt ngay dưới nhan đề của văn bản.

• Các hoạt động của buổi lễ được trình bày theo thứ tự thời gian: bắt đầu, quá trình làm và kết thúc nghi lễ.

• Ngoài tường thuật tác giả còn kết hợp với miêu tả, biểu cảm và sử dụng các phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.

• Thông tin chính xác, có độ tin cậy cao.

Câu hỏi 2: Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro gồm những hoạt động nào? Các hoạt động ấy được liệt kê theo trình tự nào?

Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro gồm những hoạt động là:

• Làm cây nêu

• Rước hồn lúa

• Mang gùi ra rẫy

• Vái các thần linh, cắt bụi lúa đem về

• Đọc lời khấn

• Dự tiệc

Các hoạt động ấy được liệt kê theo trình tự thời gian:

• Bắt đầu bằng việc làm cây nêu

• Quá trình làm lễ cúng diễn ra các hoạt động.

• Kết thúc lễ cúng mọi người cùng dự tiệc.

Câu hỏi 3: Trong đoạn văn sau câu nào tường thuật sự kiện, câu nào miêu tả sự kiện, câu nào thể hiện cảm xúc của người viết?

Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sàn chính để dự tiệc. Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thống mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống ly rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác. Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, kèn môi, kèn chia,... Thật tưng bừng, náo nhiệt!

Những câu tường thuật sự việc là:

• Khi cúng xong, mọi người trở lên nhà sàn chính để dự tiệc.

• Mở đầu buổi tiệc, theo truyền thống mẫu hệ, người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ uống ly rượu đầu tiên, sau đó mới mời khách theo thứ bậc tuổi tác.

Câu miêu tả sự việc là:

• Trong thời gian dự tiệc, mọi người vừa ăn uống vui vẻ, vừa nhảy múa, ca hát trong âm thanh trầm bổng, dặt dìu của dàn cồng chiêng và nhiều nhạc cụ dân tộc khác như đàn tre, kèn môi, kèn chia,...

Câu miêu tả sự kiện là:

• Thật tưng bừng, náo nhiệt!

Câu hỏi 4: Văn bản Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro có phải là văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện? Hãy lí giải?

Văn bản Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro có là văn bản thuyết minh thuật lại một sự kiện. Lý giải:

• Văn bản đã giới thiệu, thuyết minh về một lễ hội văn hóa: sự kiện Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro. Giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá trình diễn ra các sự kiện và các thông tin liên quan.

• Văn bản được trình bày theo thứ tự thời gian từ lúc bắt đầu buổi lễ đến lúc kết thúc buổi lễ.

• Ngoài tường thuật văn bản còn kết hợp với các phương thức khác như miêu tả, biểu cảm..

• Thông tin đưa ra trong văn bản là chính xác, đáng tin cậy.

Câu hỏi 5: Văn bản giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên

Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên là:

• Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro là nét văn hóa độc đáo, góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa của dân tộc

• Mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên là mối quan hệ gắn bó, giao hòa với nhau. Cuộc sống của con người gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên. Con người ước mơ về một cuộc sống mưa thuận gió hòa và tỏ lòng biết ơn với những món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng.

Trên đây là gợi ý cách soạn văn lớp 6 bài Lễ cúng Thần Lúa của người Chơ-ro trong chương trình sách mới Chân trời sáng tạo mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về bài học này!