Bài 9: An toàn thông tin trên Internet

Nằm trong Chủ đề 4 của Tin học 6, bài học “An toàn thông tin trên Internet” được biên soạn bám sát chương trình sách giáo khoa Kết nối tri thức giúp bạn dễ dàng làm bài tập về nhà và học tốt hơn môn học này!

I. Tác hại và nguy cơ sử dụng Internet

Hoạt động 1:

1. Bạn Minh đã gặp rắc rối gì? 

Trả lời:

Bạn Minh đã gặp rắc rối vì máy tính của bạn có nguy cơ bị mất dữ liệu do máy tính bị nhiễm virus.

2. Thảo luận nhóm: Tác hại và nguy cơ khi dùng Internet.

Trả lời:

Tác hại và nguy cơ khi dùng Internet là:

•  Thông tin cá nhân bị lộ hoặc bị đánh cắp

•  Máy tính bị nhiễm virus hay mã độc.

•  Bị lừa đảo, dụ dỗ, đe dọa, bắt nạt trên mạng.

•  Tiếp nhận thông tin không chính xác.

•  Nghiện Internet, nghiện trò chơi trên mạng.

Câu hỏi 1: Em tìm phương án sai. Khi dùng Internet có thể:

1.  Bị lôi kéo vào các hoạt động không lành mạnh.

2.  Máy tính bị nhiễm virus hoặc mã độc.

3.  Tin tưởng mọi nguồn thông tin trên mạng.

4.  Bị lừa đảo hoặc lợi dụng.

Trả lời:

Đáp án C. Tin tưởng mọi nguồn thông tin trên mạng.

Câu hỏi 2: Việc làm nào được khuyến khích khi sử dụng các dịch vụ trên Internet?

1.  Mở thư điện tử do người lạ gửi.

2.  Tải các phần mềm miễn phí trên Internet không có kiểm duyệt.

3.  Liên tục vào các trang xã hội để cập nhật thông tin.

4. Vào trang web tìm kiếm để tìm tư liệu làm bài tập về nhà.

Trả lời:

Việc làm được khuyến khích khi sử dụng các dịch vụ trên Internet:

Đáp án D. Vào trang web tìm kiếm để tìm tư liệu làm bài tập về nhà

II. Một số quy tắc an toàn khi sử dụng Internet

Hoạt động 2: 

1. Em đã từng sử dụng Internet chưa? Em đã bao giờ gặp phải một trong những nguy cơ như trên chưa? Nếu gặp phải, em sẽ làm gì?

Trả lời: 

Em đã từng sử dụng Internet rất nhiều cũng đã từng gặp nguy cơ như nhiễm virus. Vì vậy em nhờ sự hỗ trợ của người lớn để lấy lại thông tin và được mọi người đưa ra một vài biện pháp để tránh trường hợp đó xảy ra.

2. Thảo luận nhóm: Em cần làm gì để phòng tránh những nguy cơ và tác hại có thể gặp phải khi sử dụng Internet?

Trả lời:

Để phòng tránh những nguy cơ và tác hại có thể gặp phải khi sử dụng Internet em thường:

• Giữ an toàn thông tin cá nhân, tránh gặp gỡ những người quen trên mạng, không tham gia các hội nhóm mà mình không biết hoặc không lành mạnh.

• Máy tính cần được cài đặt phần mềm chống virus.

• Không nhận thư hay tin nhắn từ người lạ, kiểm tra độ tin cậy của thông tin, không dành quá nhiều thời gian trên mạng, chơi game.

• Chia sẻ với người tin cậy về suy nghĩ, tình cảm, những khó khăn hoặc tình huống không tốt bị mắc phải.

• Dành thời gian tập trung cho học tập, giúp đỡ bố mẹ, đọc sách, các hoạt động thể chất, hoạt động xã hội, tham gia các hoạt động lành mạnh.

Câu hỏi 1: Em có thể đưa ra một số giải pháp để giữ bí mật thông tin cá nhân không?

Trả lời:

Một số giải pháp giữ bí mật thông tin cá nhân:

• Không tiết lộ thông tin cá nhân và gia đình trên các trang mạng xã hội

• Kiểm tra độ tin cậy của thông tin từ các nguồn uy tín

• Không mở thư điện tử từ người lạ, cảnh giác với viruss và tin rác

• Đặt mật khẩu cho máy tính, mật khẩu xác minh cho mọi tài khoản cá nhân phải mạnh và được bảo mật,…

Câu hỏi 2: Trong 5 quy tắc trên, em thấy quy tắc nào quan trọng nhất? Tại sao?

Trả lời:

Theo em trong 5 quy tắc đưa ra, em thấy quy tắc giữ an toàn là quy tắc quan trọng nhất. Vì khi thông tin cá nhân và gia đình bị lộ trên mạng xã hội thì nguy hiểm rình rập đến người dùng rất nghiêm trọng khi kẻ xấu có ý định lấy thông tin đó để đe dọa đến sự an toàn của cá nhân và gia đình người dùng.

III. An toàn thông tin

Hoạt động 3: 

1. Sau giờ thực hành ở phòng máy, bạn Minh quên đăng xuất tài khoản thư điện tử của mình và một ai đó đã dùng tài khoản thư điện tử của Minh để gửi nội dung không hay cho người khác. Theo em, điều gì có thể xảy ra với Minh?

Trả lời:

Theo em, Minh có thể bị đánh cắp thông tin cá nhân và bị giả mạo danh phận để lừa đảo, quấy rối người dùng khác. Cũng có thể có một số người nhận thư có thể tỏ thái độ khó chịu với Minh, nghĩ không tốt về Minh, sẽ có người phê phán Minh, cũng sẽ có người hỏi Minh về sự việc đó,…

2. Nếu thấy đường liên kết hoặc thư điện tử có chủ đề gây tò mò được gửi từ một người không quen biết thì em sẽ làm gì?

Trả lời:

Nếu thấy đường liên kết hoặc thư điện tử có chủ đề gây tò mò được gửi từ một người không quen biết, em sẽ xóa hoặc spam thư.

3. Em hãy nêu một vài cách để bảo vệ tài khoản thư điện tử.

Trả lời:

Để bảo vệ tài khoản thư điện tử, ta nên: Đặt mật khẩu mạnh để không bị người khác đoán được, bảo vệ mật khẩu, đăng xuất khi dùng xong, cài phần mềm diệt virus,…

Hoạt động 4:

1. Một bạn quen trên mạng xin số điện thoại và địa chỉ của em để gặp nhau nói chuyện. Em có nên cho không? Tại sao?

Trả lời:

Một bạn quen trên mạng xin số điện thoại và địa chỉ của em để gặp nhau nói chuyện. Em sẽ không cho vì như vậy rất dễ bị đánh cắp thông tin bảo mật.

2. Em được một bạn gửi qua mạng cho một số thông tin không tốt về một bạn khác cùng lớp. Em có nên đăng lên mạng để mọi người cùng biết không?

Trả lời:

Em sẽ không đăng tin không tốt về bạn cùng lớp lên mạng. Em sẽ tìm hiểu và xác minh lại thông tin đó đúng hay sai và có thể làm gì để giúp đỡ bạn ấy (nếu cần thiết).

Câu hỏi: Lời khuyên nào sai khi em muốn bảo vệ máy tính của mình?

1. Đừng bao giờ mở thư điện tử và mở tệp đính kèm thư từ những người không quen biết.

2. Luôn nhớ đăng xuất khi sử dụng xong máy tính, thư điện tử.

3. Chẳng cần làm gì vì máy tính đã được cài đặt sẵn các thiết bị bảo vệ từ nhà sản xuất.

4. Nên cài đặt phần mềm bảo vệ máy tính khỏi virus và thường xuyên cập nhật phần mềm bảo vệ.

Trả lời:

Đáp án C: Chẳng cần làm gì vì máy tính đã được cài đặt sẵn các thiết bị bảo vệ từ nhà sản xuất.

IV. Luyện tập

Câu hỏi 1: Khi sử dụng Internet, những việc làm nào sau đây có thẻ khiến em gặp nguy cơ bị hại?

1. Tải phần mềm, tệp miễn phí trên Internet.

2. Mở liên kết được cung cấp trong thư điện tử không biết rõ nguồn gốc.

3. Định ki thay đổi mật khẩu của tài khoản cá nhân trên mạng xã hội và thư điện tử.

4. Khi có kẻ đe dọa mình trên mạng không cho bố mẹ hoặc thầy cô giáo biết.

5. Làm theo các lời khuyên và bài hướng dẫn sử dụng thuốc trên mạng.

Trả lời:

Những việc có thể khiến em gặp nguy cơ bị hại:

A. Tải phần mềm, tập miễn phí trên Internet

B. Mở liên kết được cung cấp trong thư điện tử không biết rõ nguồn gốc

D. Khi có kẻ đe dọa mình trên mạng không cho bố mẹ hoặc thầy cô giáo biết

E. Làm theo các lời khuyên và bài hướng dẫn sử dụng thuốc trên mạng.

Câu hỏi 2: Theo em, những tình huống nào sau đây là rủi ro khi sử dụng Internet?

1.  Máy tính bị hỏng do nhiễm virus hoặc mã độc.

2.  Thông tin cá nhân hoặc tập thể bị đánh cắp.

3.  Tài khoản ngân hàng bị mất tiền.

4.  Bị bạn quen trên mạng lừa đảo.

5.  Nghiện mạng xã hội, nghiện trò chơi trên mạng.

6.  Hoàn thành chương trình học ngoại ngữ trực tuyến.

Trả lời:

Những tình huống rủi ro khi sử dụng Internet:

1.  Máy tính bị hỏng do nhiễm virus hoặc mã độc

2.  Thông tin cá nhân hoặc tập thể bị đánh cắp

3.  Tài khoản ngân hàng bị mất tiền

4.  Bị bạn quen trên mạng lừa đảo

5.  Nghiện mạng xã hội, nghiện trò chơi trên mạng

V. Vận dụng

Câu hỏi 1: Em hãy đưa ra một số cách nhận diện những trò lừa đảo trên Internet.

Trả lời:

Những trò lừa đảo trên mạng thường là những lời quảng cáo đánh vào lòng tham vật chất, những lời dụ đỏ, rủ rê làm những việc liên quan đến các vấn để nhạy cảm, những tin nhắn tự giới thiệu là người quen của cha mẹ để bảo em làm điều gì đó mà không cho bố mẹ biết, tin nhắn của người lạ hay đại điện cho một tổ chức nào đó liên quan đến tiền bạc, những lời giới thiệu gây sự tò mò, hiếu kỳ,...

Câu hỏi 2: Em sẽ làm gì khi phát hiện bạn bè hoặc người thân có nguy cơ bị hại khi truy cập mạng?

Trả lời:

Khi người thân hoặc bạn bè có nguy cơ bị hại trên mạng thì em sẽ khuyên họ cần tạm dừng việc lên mạng, báo cho cha mẹ, người tin cậy trong gia đình hay thầy cô, cơ quan công an để được bảo vệ và có cách xử lý. Máy tính nên được cài đặt các chương trình diệt virus. 

Nếu máy tính của em bị nhiễm mã độc hay virus thì nên quét và diệt virus. Nếu máy bị lỗi nặng hơn thì nên dừng sử dụng và mang tới các cửa hàng sửa chữa máy tính để được kiểm tra và sửa chữa.

Câu hỏi 3: Em nên làm gì để bảo vệ thông tin và tài khoản cá nhân?

Trả lời:

Một số biện pháp để bảo vệ thông tin và tài khoản cá nhân là:

•  Cài đặt và cập nhật phần mềm chống virus.

•  Đặt mật khẩu mạnh, bảo vệ mật khẩu.

•  Đăng xuất các tài khoản khi đã dùng xong.

•  Tránh dùng mạng công cộng.

•  Không truy cập vào các liên kết lạ: không mở thư điện tử và tệp đính kèm gửi từ những người không quen; không kết bạn và nhắn tin cho người lạ.

•  Không chia sẻ thông tin cá nhân và những thông tin chưa được kiểm chứng trên Internet; không lan truyền tin giả làm tổn thương người khác.

Trên đây là cách soạn Tin học lớp 6 bài “An toàn thông tin trên Internet” trong chương trình sách mới Kết nối tri thức mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!