Bài 31: Sự chuyển hóa năng lượng

I. Sự chuyển hóa năng lượng

Câu hỏi 1: Tìm từ thích hợp với chỗ  ?  ở câu b theo mẫu ở câu a dưới đây.

1. Năng lượng của nhiên liệu trong ô tô chuyển thành động năng của ô tô đang chuyển động.

2. Năng lượng điện chuyển thành năng lượng  ?  phát ra từ đèn điện.

Trả lời:

a) Năng lượng của nhiên liệu trong ô tô chuyển thành động năng của ô tô đang chuyển động.

b) Năng lượng điện chuyển thành năng lượng ánh sáng phát ra từ đèn điện.

Câu hỏi 2: Vào mùa đông, khi xoa hai lòng bàn tay với nhau, sau đó áp lòng bàn tay vào má, ta thấy ấm hơn. Thảo luận với bạn để chỉ ra sự chuyển dạng năng lượng chủ yếu khi đó. Nêu tên dạng năng lượng truyền từ hai tay lên má trong động tác kể trên.

Trả lời:

Vào mùa đông, khi xoa hai lòng bàn tay với nhau, sau đó áp lòng bàn tay vào má, ta thấy ấm hơn. Sự chuyển dạng năng lượng chủ yếu khi đó là từ cơ năng sang nhiệt năng. Đây là sự thực hiện công.

II. Năng lượng hao phí

Câu hỏi: Nêu tên năng lượng có ích và năng lượng hao phí khi sử dụng bếp ga để nấu ăn.

Trả lời:

• Năng lượng có ích: năng lượng của khí ga tạo ra lửa làm chín thức ăn.

• Năng lượng hao phí: Năng lượng nhiệt tỏa ra bên ngoài trong quá trình đun nấu.

III. Tiết kiệm năng lượng

Câu hỏi 1: Trong các hành động sau, hành động nào gây lãng phí năng lượng, hành động nào thể hiện việc tiết kiệm năng lượng?

• Tắt các thiết bị điện trong lớp học khi ra về.

• Đặt điều hòa không khí ở mức dưới 250C vào những ngày mùa hè nóng nực.

• Bật tất cả bóng điện ở hành lang lớp học trong các giờ học.

Trả lời:

Hành động gây lãng phí năng lượng là:

• Đặt điều hòa không khí ở mức dưới 250C vào những ngày mùa hè nóng nực.

• Bật tất cả bóng điện ở hành lang lớp học trong các giờ học.

Hành động thể hiện việc tiết kiệm năng lượng là:

• Tắt các thiết bị điện trong lớp học khi ra về.

Câu hỏi 2: Từ hay cụm từ nào sau đây: năng lượng hóa học; động năng; năng lượng nhiệt; năng lượng điện thích hợp với vị trí có dấu  ?  trong mỗi hình dưới đây?

Trả lời:

a) Năng lượng của thức ăn chuyển thành động năng của người đạp xe.

b) Năng lượng điện chuyển thành năng lượng có ích là động năng của cánh quạt và năng lượng hao phí là năng lượng nhiệt khi sử dụng quạt điện.

c) Năng lượng gió chuyển thành năng lượng có ích là năng lượng điện trong quá trình sản xuất điện.

Câu hỏi 3: Đề xuất biện pháp sử dụng tiết kiệm năng lượng điện khi dùng các thiết bị sau đây: đèn điện, tivi, điều hòa không khí, bếp điện/ bếp từ/ lò vi sóng.

Trả lời:

- Đèn điện: tắt khi không sử dụng, sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện (LED, compact,...), bóng đèn sử dụng năng lượng mặt trời

- Tivi: để màn hình ở chế độ sáng quá để đỡ tốn điện. Không nên tắt TV bằng điều khiển từ xa mà nên tắt bằng cách ấn nút ở máy; không xem TV khi đang nối với đầu video. Bạn nên chọn kích cỡ TV phù hợp với diện tích nhà bạn vì TV càng to càng tốn điện.

- Điều hòa không khí: xem xét có chỗ nào bị hở và lưu thông với không khí bên ngoài như cửa sổ chưa khép kín, cửa phòng bị hở ở các mép, không để nhiệt độ trong phòng chênh lệch quá nhiều so với nhiệt độ ngoài trời,...

- Bếp điện: đậy nắp, nồi khi nấu, rã đông thức ăn trước khi nấu, sử dụng bếp có chất liệu dẫn nhiệt tốt, xem xét vị trí đặt tủ lạnh,...

- Lò vi sóng: chọn lò có công suất phù hợp, xếp thực phẩm theo vòng tròn khi quay, không nên lấy thực phẩm ra ngay mà hãy để trong lò thêm 2 - 3 phút để nhiệt lượng lan tỏa, làm thực phẩm nóng đều...

IV. Bảo toàn năng lượng

Câu hỏi: Em hãy lấy ví dụ để minh họa sự bảo toàn năng lượng.

Trả lời:

Ví dụ để minh họa sự bảo toàn năng lượng:

- Thả viên bi từ trên cao xuống nền gạch. Khi rơi xuống, thế năng chuyển hóa dần thành động năng. Khi rơi đến sàn nhà, một phần cơ năng đã chuyển hóa thành nhiệt năng làm sàn nhà và viên bi nóng lên

- Trong hiện tượng về dao động của con lắc, con lắc chỉ dao động trong một thời gian ngắn rồi dừng lại ở vị trí cân bằng là vì một phần cơ năng của chúng đã chuyển hóa thành nhiệt năng làm nóng con lắc và không khí xung quanh.

- Hòn bi va vào thanh gỗ sau khi va chạm chúng chỉ chuyển động được một đoạn ngắn rồi dừng lại là vì một phần cơ năng của chúng đã chuyển hóa thành nhiệt năng làm nóng hòn bi, thanh gỗ, máng trượt và không khí xung quanh, năng lượng của chúng giảm dần.

Trên đây là cách soạn Khoa học tự nhiên lớp 6 bài “Sự chuyển hóa năng lượng” trong chương trình sách mới Cánh diều mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!