Bài 25: Sự tích hoa tỉ muội

I. Khởi động

Câu hỏi: Nói về những việc anh chị thường làm cho em.

Trả lời:

Những việc mà anh chị thường làm cho em là:

- Hướng dẫn em làm bài tập về nhà, giảng bài cho em.

- Cùng chơi với em

- Dạy em cách làm việc nhà

- Dạy em cách chăm sóc thú cưng

- Dạy em cách lịch sự với người lớn…

II. Đọc văn bản

SỰ TÍCH HOA TỈ MUỘI

Ngày xưa, có hai chị em Nết và Na mồ côi cha mẹ, sống trong ngôi nhà nhỏ bên sườn núi. Nết thương Na, cái gì cũng nhường em. Đêm đông, gió ù ù lùa vào nhà, Nết vòng tay ôm em:

- Em rét không?

Na ôm choàng lấy chị, cười rúc rích:

- Ấm quá!

Nết ôm em chặt hơn, thầm thì:

- Mẹ bảo, chị em mình là hai bông hoa hồng, chị là bông to, em là bông nhỏ. Chị em mình mãi bên nhau nhé!

Na gật đầu. Hai chị em cứ thế ôm nhau ngủ.

Năm ấy, nước lũ dâng cao, Nết cõng em chạy theo dân làng đến nơi an toàn. Hai bàn chân Nết rớm máu. Thấy vậy, Bụt thương lắm. Ông giơ gậy thần lên. Kì lạ thay, bàn chân Nết bỗng lành hẳn. Nơi bàn chân Nết đi qua, mọc lên những khóm hoa đỏ thắm. Hoa kết thành chùm, bông hoa lớn che chở cho nụ hoa bé nhỏ. Chúng cũng đẹp như tình chị em của Nết và Na.

Dân làng đặt tên cho loài hoa ấy là hoa tỉ muội.

(Theo Trần Mạnh Hùng)

Từ ngữ

- Hoa tỉ muội: một loại hoa hồng, mọc thành chùm với rất nhiều nụ.

- Tỉ muội (từ Hán Việt): chị em gái (tỉ: chị gái, muội: em gái)

1. Trả lời câu hỏi

Câu hỏi 1: Tìm những chi tiết cho thấy chị em Nết, Na sống bên nhau rất đầm ấm.

Trả lời:

Những chi tiết cho thấy chị em Nết, Na sống bên nhau rất đầm ấm đó là: Chị Nết có gì cũng nhường em; đêm đông, Nết ôm em cho đỡ rét; Na ôm choàng lấy chị, cười rúc rích; Nết ôm em thật chặt, thì thầm; hai chị em ôm nhau ngủ,…

Câu hỏi 2: Nước lũ dâng cao, chị Nết đưa Na đến nơi an toàn bằng cách nào?

Trả lời:

Nước lũ dâng cao, chị Nết đưa Na đến nơi an toàn bằng cách cõng em chạy theo dân làng.

Câu 3: Nói về điều kì lạ xảy ra khi Nết cõng em chạy lũ.

Trả lời:

Điều kì lạ xảy ra khi Nết cõng em chạy lũ đó là: Bàn chân Nết đang rớm máu, bỗng lành hẳn; nơi bàn chân Nết đi qua mọc lên những khóm hoa đỏ thắm.

Câu hỏi 4: Theo em, vì sao dân làng đặt tên loài hoa ấy là hoa tỉ muội?

Trả lời:

Dân làng đặt tên loài hoa ấy là hoa tỉ muội bởi vì:

(Tham khảo các lí do sau)

- Vì hoa nở đẹp như tình chị em của Nết và Na.

- Vì hoa có bông hoa lớn che chở nụ hoa bé nhỏ như Nết che chở cho em Na.

- Vì hoa có nhiều hoa và nụ, giống như chị em quây quần bên nhau.

2. Luyện tập theo văn bản đọc

Câu hỏi 1: Xếp các từ ngữ dưới đây vào nhóm thích hợp:

a. Từ ngữ chỉ hoạt động

b. Từ ngữ chỉ đặc điểm

Trả lời:

a. Từ ngữ chỉ hoạt động: chạy theo, cõng, đi qua, gật đầu.

b. Từ ngữ chỉ đặc điểm: đỏ thắm, bé nhỏ, đẹp, cao,

Câu hỏi 2: Đặt một câu nói về việc chị Nết đã làm cho em Na.

Trả lời:

Đặt câu nói về việc chị Nết đã làm cho em Na:

- Chị Nết luôn nhường em.

- Chị Nết ôm em để em được ấm hơn.

- Chị Nết kể chuyện cho em nghe.

- Chị Nết cõng em đi tránh lũ.

III. Viết

Hướng dẫn viết:

- Cấu tạo: Gồm nét móc ngược trái, nét xiên trái và nét móc phải.

- Cách viết:

+ Bước 1: Đặt bút dưới đường kẻ ngang 2, viết một nét móc ngược trái, hơi lượn sang phải, dừng dưới đường kẻ ngang 4, bên phải đường kẻ dọc 2.

+ Bước 2: Không nhấc bút, viết tiếp nét xiên trái, dừng trên đường kẻ ngang 1, trước đường kẻ dọc 3.

+ Bước 3: Không nhấc bút, viết nét móc phải, hơi lượn vòng tại điểm bắt đầu và dừng bút trên đường kẻ ngang 3, trước đường kẻ dọc 4.

IV. Nói và nghe

Câu hỏi 1: Dựa vào câu hỏi gợi ý, đoán nội dung của từng tranh.

Hai anh em

(Theo Tiếng Việt 2, NXB Giáo dục, 2000)

Trả lời:

- Tranh 1: Ngày mùa, hai anh em chia lúa thành hai phần bằng nhau.

- Tranh 2: Người em nghĩ rằng anh mình còn phải nuôi vợ con nên sẽ cần nhiều lúa hơn. Đêm hôm đó, người em đem lúa từ phần của mình bỏ vào phần của anh.

- Tranh 3: Cũng đêm hôm đó, người anh bàn với vợ rằng em mình sống một mình, vất vả hơn rất nhiều. Người anh đem lúa từ phần của mình bỏ vào phần của em.

- Tranh 4: Sáng hôm ấy, hai anh em rất đỗi ngạc nhiên khi thấy hai phần lúa vẫn bằng nhau. Một đêm, hai anh em cùng ra đồng rình xem sự kì lạ đó. Họ phát hiện ra mỗi người đều đang ôm những bó lúa bỏ vào phần của đối phương. Hai anh em xúc động ôm chầm lấy nhau.

Câu hỏi 2: Nghe kể chuyện

Hai anh em

1. Ở cánh đồng nọ, có hai anh em cày chung một đám ruộng. Ngày mùa đến, họ gặt lúa và chất thành hai đống bằng nhau, để cả ở ngoài đồng.

2. Đêm hôm ấy, người em nghĩ : “Anh mình còn phải nuôi vợ con. Nếu phần lúa của mình cũng bằng của anh ấy thì thật không công bằng.” Nghĩ vậy, người em ra đồng lấy lúa của mình bỏ thêm vào phần của anh.

3. Cũng đêm ấy, người anh bàn với vợ : “Em ta sống một mình vất vả. Nếu phần của chúng ta cũng bằng phần của chú ấy thì thật không công bằng." Thế rồi anh ra đồng lấy lúa của mình bỏ thêm vào phần của em.

4. Sáng hôm sau, hai anh em cùng ra đồng. Họ rất đỗi ngạc nhiên khi thấy hai đống lúa vẫn bằng nhau.

  Cho đến một đêm, hai anh em cùng ra đồng, rình xem vì sao lại có sự kì lạ đó. Họ bắt gặp nhau, mỗi người đang ôm trong tay những bó lúa định bỏ thêm cho người kia. Cả hai xúc động, ôm chầm lấy nhau.

(Theo Tiếng Việt 2, NXB Giáo Dục, 2006)

Câu hỏi 3: Chọn kể 1 – 2 đoạn của câu chuyện theo tranh.

Trả lời:

* Đoạn 1 – tranh 1:

Hai anh em nhà nọ cùng cày chung một đám ruộng. Ngày mùa tới, họ gặt lúa rồi chất thành hai đống bằng nhau để ở ngoài ruộng. Mỗi người sẽ nhận lấy một phần lúa ấy.

* Đoạn 2 – tranh 2:

Đêm hôm ấy, người em nghĩ: “Anh mình còn phải nuôi vợ con, nếu như phần lúa của mình cũng bằng phần của anh thì thật không công bằng.” . Nghĩ vậy, người em ra đồng lấy phần lúa của mình bỏ thêm vào phần của anh.

* Đoạn 3 – tranh 3:

Cũng trong đêm ấy, người anh bàn với vợ mình rằng: “Em trai ta chú ấy sống một mình, cuộc sống không hề dễ dàng. Nếu như phần lúa của gia đình mình cũng bằng phần lúa của chú ấy thì thật không công bằng.”. Nghĩ vậy, người anh bèn ra ruộng rồi lấy phần lúa của mình bỏ thêm vào phần của người em.

* Đoạn 4 – tranh 4:

Sáng hôm sau, hai anh em rất đỗi ngạc nhiên khi thấy hai phần lúa vẫn bằng nhau.

Một đêm, không hẹn mà gặp, hai anh em cùng ra đồng để rình xem sự kì lạ ấy. Họ phát hiện ra mỗi người đều đang ôm trên tay những bó lúa bỏ vào phần của người kia. Hai anh em hiểu ra mọi chuyện. Họ xúc động ôm chầm lấy nhau.

V. Vận dụng

Câu hỏi: Kể cho người thân nghe những việc cảm động của hai anh em.

Trả lời:

Chú ý các chi tiết sau:

- Người em lấy lúa của mình bỏ thêm vào cho anh

- Người anh lấy lúa của mình bỏ thêm vào cho em

- Hai anh em bắt gặp mỗi người đều đang ôm những bó lúa bỏ vào phần của người kia. Họ xúc động ôm chầm lấy nhau.

Trên đây là cách soạn Tiếng Việt lớp 2, Tuần 14 - Bài 25 “Sự tích hoa tỉ  muội” trong chương trình sách mới Kết nối tri thức mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!