Bài 2: Xử lý thông tin

Nằm trong Chủ đề 1: Máy tính và cộng đồng, bài học “Xử lý thông tin” được biên soạn bám sát chương trình sách giáo khoa Kết nối tri thức giúp bạn dễ dàng làm bài tập về nhà và học tốt hơn môn học này!

I. Xử lý thông tin

Câu hỏi: Quá trình xử lý thông tin của bộ não gồm những hoạt động nào?

Trả lời:

1. Thu nhận thông tin

2. Thu nhận thông tin

3. Lưu trữ thông tin

4. Xử lý thông tin

Hoạt động 1: Em hãy xem xét tình huống cầu thủ ghi bàn và trả lời các câu hỏi sau:

1. Bộ não của cầu thủ nhận được thông tin từ những giác quan nào?

2. Thông tin nào được bộ não cầu thủ ghi nhớ và sử dụng khi đá phạt?

3. Bộ não xử lý thông tin nhận được thành thông tin gì?

4. Bộ não chuyển thông tin điều khiển thành thao tác nào của cầu thủ?

5. Quá trình xử lý thông tin của bộ não gồm những hoạt động nào?

Trả lời: 

1. Bộ não của cầu thủ nhận được thông tin từ những giác quan là: thị giác (mắt): mắt quan sát thủ môn đối phương, vị trí quả bóng và khoảng cách giữa bóng và khung thành.

2. Thông tin được bộ não cầu thủ ghi nhớ và sử dụng khi đá phạt là: vị trí và động tác của thủ môn, vị trí quả bóng và khoảng cách giữa quả bóng và khung thành.

3. Bộ não xử lý thông tin nhận được thành thông tin:  sút bóng vào góc cao của khung thành 

4. Bộ não chuyển thông tin điều khiển thành thao tác sút thành công quả phạt của cầu thủ.

5. Quá trình xử lý thông tin của bộ não gồm hoạt động là: thu nhận thông tin, lưu trữ thông tin, xử lý thông tin, truyền thông tin.

Câu hỏi 1: Mỗi việc dưới đây thuộc hoạt động nào trong quá trình xử lí thông tin? Giải thích tại sao?

1. Em đang nghe chương trình ca nhạc trên Đài tiếng nói Việt Nam.

2. Bố em xem chương trình thời sự trên tivi

3. Em chép bài trên bảng vào vở.

4. Em thực hiện một phép tính nhẩm.

Trả lời:

1. Em đang nghe chương trình ca nhạc trên Đài tiếng nói Việt Nam – là hoạt động thu nhận thông tin. Vì hoạt động trên chỉ là dùng giác quan là thính giác (tai) nghe để tiếp nhận thông tin. Còn nếu nghe thông tin và em có cảm nhận và xuất hiện cảm xúc thì đó vừa là hoạt động thu nhận và hoạt động xử lí thông tin.

2. Bố em xem chương trình thời sự trên tivi – là hoạt động thu nhận và lưu trữ thông tin. Vì hoạt động trên chỉ là dùng giác quan là thị giác (mắt) và thính giác (tai) để xem và nghe để tiếp nhận và ghi nhớ thông tin.

3. Em chép bài trên bảng vào vở - là hoạt động lưu trữ thông tin và có thể xử lí thông tin. Vì hoạt động trên là tiếp nhận thông tin và lưu trữ vào vở, bên cạnh đó em có thể xử lý thông tin nếu em vừa chép bài và vừa thu nhận kiến thức, chuyển thành kiến thức của mình.

4. Em thực hiện một phép tính nhẩm – là hoạt động xử lý thông tin. Vì hoạt động trên là em đã tiếp nhận thông tin là phép tính nhẩm, trí não của em lưu trữ và xử lí phép tính đó và cho ra kết quả.

II. Xử lý thông tin trong máy tính

Câu hỏi 1: Máy tính gồm mấy thành phần để có thể thực hiện được các hoạt động xử lý thông tin?

A. 3 B. 4 C. 5 D. 6

Trả lời:

Máy tính gồm 4 phần để có thể thực hiện được các hoạt động xử lý thông tin.

Câu hỏi 2: Chức năng của bộ nhớ máy tính là gì?

A. Thu nhận thông tin. B. Hiển thị thông tin.

C. Lưu trữ thông tin. D. Xử lý thông tin.

Trả lời:

C. Lưu trữ thông tin

Hoạt động 2: Em hãy nêu ví dụ về việc máy tính giúp con người trong các hoạt động sau và so sánh hiệu quả thực hiện việc đó khi có sử dụng và khi không sử dụng máy tính:

a) Thu nhận thông tin. b) Lưu trữ thông tin.

c) Xử lý thông tin. d) Truyền thông tin.

Trả lời:

Một số ví dụ về việc máy tính giúp con người trong các hoạt động đã cho là:

1. Thu nhận thông tin: Máy ghi âm, máy ảnh thay cho việc ghi chép hay vẽ lại sẽ không được chính xác, dễ dàng, đa dạng và nhanh chóng hơn rất nhiều.

2. Lưu trữ thông tin: thẻ nhớ, onedrive, usb có thể lưu trữ thông tin bằng rất nhiều kho sách, giấy tờ, dữ liệu mà không tốn quá nhiều không gian; đồng thời cũng dễ dàng sắp xếp và tìm kiếm hơn.

3. Xử lý thông tin: máy tính hiện nay có thể thực hiện được hàng trăm tỉ phép tính trong một giây, có thể biểu diễn được số Pi với hàng nghìn tỉ chữ số ở phần thập phân, ngoài ra máy tính có thể làm việc liên tục không ngừng nghỉ.

4. Truyền thông tin: với mạng Internet, máy tính có thể giúp em trao đổi thông tin với mọi người ở khắp nơi trong thời gian ngắn, đồng thời có thể giúp em kết nối với kho dữ liệu, tri thức khổng lồ. Em có thể dùng máy tính hoặc điện thoại truy cập vào Internet để tìm thông tin về bất cứ lĩnh vực nào mà em muốn.

Câu hỏi 3: Máy tính giúp con người nâng cao hiệu quả trong những hoạt động nào của quá trình xử lý thông tin?

Trả lời:

• Máy tính giúp con người nâng cao hiệu quả trong mọi hoạt động của quá trình xử lý thông tin như:

• Hoạt động thu nhận thông tin thông qua camera của máy tính, chức năng ghi âm,… nhanh chóng dễ dàng và chính xác.

• Hoạt động xử lý thông tin: máy tính có thể xử lý hàng ngàn phép toán trong thời gian rất ngắn và độ chính xác cao hơn rất nhiều.

• Hoạt động lưu trữ thông tin: máy tính có bộ nhớ trong và ngoài có thể lưu trữ thông tin bằng rất nhiều kho sách và tài liệu.

• Hoạt động truyền thông tin: với việc kết nối mạng, máy tính có thể giúp con người kết nối và trao đổi thông tin với nhau dễ dàng và nhanh chóng hơn rất nhiều.

III. Luyện tập

Câu hỏi 1: Vật mang tin xuất hiện trong hoạt động nào của quá trình xử lí thông tin? Bộ nhớ có là vật mang tin không?

Trả lời:

Vật mang tin xuất hiện trong hoạt động lưu trữ thông tin và truyền thông tin. Bộ nhớ là một vật mang tin.

Câu hỏi 2: Em hãy phân loại những công việc sau đây theo các hoạt động của quá trình xử lý thông tin:

1.  Quan sát đường đi của một chiếc tàu biển

2.  Ghi chép các sự kiện của một chuyến tham quan

3.  Chuyển thể một bài văn xuôi thành văn vần

4.  Thuyết trình chủ đề tình bạn trước lớp

Trả lời:

1.  Thu nhận thông tin

2.  Lưu trữ thông tin

3.  Xử lý thông tin

4.  Truyền thông tin

IV. Vận dụng

Câu hỏi 1: Giả sử em được đi chơi xa nhà, em hãy phân tích các hoạt động xử lý thông tin liên quan đến việc lên kế hoạch cho chuyến đi.

Trả lời:

• Thu nhận thông tin: em sẽ phải trả lời câu hỏi: Đi đâu? Đi với ai? Chơi gì? Ăn gì? Mặc gì? Đi vào thời điểm nào?...

•  Lưu trữ thông tin: ghi lại nội dung cho các câu trả lời trên.

•  Xử lý thông tin: lên kế hoạch bằng bảng hoặc hình ảnh để hình dung được toàn bộ hoạt động.

• Truyền thông tin: trao đổi lại kế hoạch với bạn bè để có thể có thêm ý kiến đóng góp và trao đổi với người người lớn để được củng cố thêm kế hoạch.

Câu hỏi 2: Em hãy liệt kê những lợi ích của máy tính ở một trong các lĩnh vực sau đây để thấy rõ hiệu quả của việc xử lý thông tin bằng máy tính?

a) Y tế                        b) Giáo dục               c) Âm nhạc                d) Hội họa

e) Xây dựng               f) Nông nghiệp          g) Thương mại          h) Du lịch

Trả lời:

1. Y tế: Lưu trữ bệnh án bệnh nhân, các chỉ số sức khỏe của con người

2. Giáo dục: Tính toán, lưu trữ số liệu, kiến thức

3. Âm nhạc: Quảng bá âm nhạc, nghe và chia sẻ âm nhạc

4. Hội họa: Thiết kế tranh ảnh, lưu trữ và truyền bá hội họa đến mọi người

5. Xây dựng: Thiết kế, lưu trữ các mô hình kiến trúc.....

6. Nông nghiệp: nhờ có máy tính mà việc tiêu thụ sản phẩm dễ dàng hơn và người nông dân cũng dễ dàng tiếp cận đến những kĩ năng canh tác để nâng cao năng suất dễ dàng hơn.

7. Thương mại: thương mại đang rất phát triển nhờ máy tính nhờ việc bán hàng qua mạng với những kênh bán hàng tiện lợi đối với việc bày sản phẩm và tiếp cận đến khách hàng dễ dàng hơn.

8. Du lịch: việc tìm hiểu vị trí và địa điểm du lịch cũng dễ dàng hơn khi có máy tính.

Trên đây là cách soạn Tin học lớp 6 bài “Xử lý thông tin” trong chương trình sách mới Kết nối tri thức mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!