Bài 18: Đa dạng nấm

I. Phần mở đầu

• Hãy nói tên mỗi loại nấm trong hình 18.1

Trả lời:

Tên các loại nấm: Nấm linh chi, nấm kim châm, nấm hương, nấm bào ngư.

• Vì sao nấm không thuộc về thế giới thực vật hay động vật.

Trả lời

Nấm không thuộc về thế giới thực vật hay động vật vì: nấm không có chất diệp lục, nấm cũng chưa có các cơ quan dinh dưỡng riêng biệt (như rễ, thân, lá ở thực vật). Sợi nấm chỉ có thể dài ra ở phần ngọn (khác với cây tre, cây mía vừa dài ra ở phần ngọn, vừa dài ra ở từng đốt).

II. Sự đa dạng của nấm

•  Nêu các đặc điểm để nhận biết nấm. Nấm có các dinh dưỡng như thế nào?

Trả lời:

- Đặc điểm nhận biết: nấm thường nhỏ, thân mềm, thường có mũ hình chóp hoặc tủa dài.

- Giá trị dinh dưỡng: không chỉ là món ăn ngon, các loại nấm như kim châm, linh chi, đùi gà... còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng, chống lão hóa, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư, tim mạch. Trung bình, 100 gram nấm tươi có chứa từ 25 - 40% hàm lượng protein, 17 - 19 loại axit amin, trong đó có 7-9 loại axit amin cơ thể không tự tổng hợp được, 7% hàm lượng chất khoáng. Ngoài ra, nấm tươi con chứa nhiều loại vitamin B1, B6, B12, PP…

• Lập bảng để phân biệt các nhóm nấm. (tên, nhóm nấm, đặc điểm, ví dụ đại diện)

Bảng phân biệt các nhóm nấm

Tên nhóm nấm	Nấm túi	Nấm đảm	Nấm tiếp hợp
Đặc điểm	là loại nấm thể quả có dạng túi	Là loại nấm có hình dạng mũ	có sợi nấm phân nhánh, màu nâu, xám, xanh...
Ví dụ đại diện	nấm bụng dê, nấm cục	nấm hương, nấm rơm, nấm sò	nấm mốc trên bánh mì, trên các loại quả

•  Kể tên các loại nấm mà em biết và phân chia các loại nấm đó vào các nhóm phân loại phù hợp.

Trả lời

Các loại nấm mà em biết và phân chia các loại nấm đó vào các nhóm phân loại phù hợp.

Tên nấm	Nấm túi	Nấm đảm	Nấm tiếp hợp
Nấm bụng dê (nấm nhăn)	x
Nấm tai mèo (mộc nhĩ)		x
Nấm mốc trên quần áo			x
Nấm linh chi		x
Nấm sò		x
Nấm rơm		x
Nấm đông cô	x

• Hãy quan sát một số loại nấm (nấm mộc nhĩ, nấm rơm, nấm mỡ, nấm trứng...) và mô tả đặc điểm hình thái của chúng.

Trả lời

Đặc điểm hình thái của các loại nấm

- Nấm mộc nhĩ: được biết đến do hình dạng tựa tai người, có màu nâu sẫm đến đen, mọc trên các thân cây mục. Nó có kết cấu tựa cao su, tương đối cứng và giòn.

- Nấm rơm: sinh trưởng và phát triển từ các loại rơm rạ. Nấm gồm nhiều loài khác nhau, có đặc điểm hình dạng khác nhau như có loại màu xám trắng, xám, xám đen… kích thước đường kính "cây nấm" lớn, nhỏ tùy thuộc từng loại.

- Nấm mỡ: thân nấm ngắn, mũ nấm tròn, dày, nấm mỡ hai trạng thái màu sắc trong khi chưa trưởng thành là màu trắng và nâu

- Nấm trứng: thân nấm ngắn, mũ nấm hình giống quả trứng gà, màu vàng cam

III. Vai trò tác hại của nấm

• Nêu vai trò và tác hại của nấm

Trả lời:

- Vai trò:

+ Phân hủy xác động vật, thực vật làm sạch môi trường

+ Làm thức ăn cho con người

+ Làm dược liệu

- Tác hại:

+ Có một số loại nấm có thể gây ngộ độc thậm chí tử vong

+ Một số loại nấm kí sinh gây bệnh cho người, động vật và thực vật

• Lập bảng về các loại nấm đã học, vai trò và tác hại của mỗi loại nấm đó

Trả lời

Bảng về các loại nấm đã học, vai trò và tác hại của mỗi loại nấm đó

Tên nấm	Vai trò / Tác hại
Nấm kim châm	Là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng
Nấm men bánh mì	để sản xuất đồ uống có cồn, như bia hay rượu vang thông qua quá trình lên men rượu
Đông trùng hạ thảo	là loại dược liệu quý hiếm
Mộc nhĩ	Là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng

• Câu hỏi

a. Vì sao nói nấm có vai trò rất quan trọng trong việc làm sạch môi trường sống trên trái đất

b. Hãy kể tên một bệnh do nấm gây ra và nêu cách phòng bệnh đó

c. Vì sao bánh mì, hoa quả để lâu ngày ở nhiệt độ phòng dễ bị hỏng?

Trả lời

a. Nấm có vai trò rất quan trọng trong việc làm sạch môi trường sống trên Trái Đất vì nấm có thể phân hủy xác động vật và thực vật giúp làm sạch môi trường.

b. Bệnh do nấm gây ra: lang ben

- Phòng ngừa bệnh lang ben:

+ Tránh môi trường có nhiệt độ quá cao, môi trường nóng ẩm

+ Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cường độ mạnh

+ Tránh ra mồ hôi quá mức

+ Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ

+ Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người bị bệnh

c. Bánh mì, hoa quả để lâu ngày ở nhiệt độ phòng dễ bị hỏng vì

+ Nhiệt độ phòng tạo điều kiện cho nấm mốc phát triển và sinh sôi.

+ Chúng tiết ra các enzyme và acid để phân huỷ các chất hữu cơ và làm hỏng thực phẩm.

Trên đây là Trả lời cách soạn Khoa học tự nhiên 6 Bài 18: Đa dạng nấm trong chương trình sách mới Cánh diều mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về bài học này!