Bài 15: Thuật toán

Nằm trong Chủ đề 6 của Tin học 6, bài học “Thuật toán” được biên soạn bám sát chương trình sách giáo khoa Kết nối tri thức giúp bạn dễ dàng làm bài tập về nhà và học tốt hơn môn học này!

I. Thuật toán

Hoạt động 1: 

1. Nếu đảo thứ tự bước 3 và 4 trong hướng dẫn trên thì em có gấp được hình trò chơi Đông – Tây – Nam – Bắc không? Tại sao?

Trả lời:

Nếu đảo thứ tự bước 3 và 4 trong hướng dẫn thì không thể gấp được hình vì kết quả của bước trước ảnh hưởng đến bước sau.

2. Trước khi thực hiện theo hướng dẫn trên, em cần có gì? Sau khi thực hiện lần lượt 6 bước theo hướng dẫn, em nhận được kết quả là gì?

Trả lời:

Trước khi thực hiện hướng dẫn, em cần có tờ giấy vuông. Sau khi thực hiện 6 bước, em nhận được kết quả là hình gấp trò chơi Đông – Tây – Nam – Bắc.

Câu hỏi 1: Thuật toán là gì?

1.  Một dãy các cách giải quyết một nhiệm vụ.

2.  Một dãy các kết quả nhận được khi giải quyết một nhiệm vụ.

3.  Một dãy các chỉ dẫn rõ ràng, có trình tự sao cho khi thực hiện những chỉ dẫn này người ta giải quyết được vấn đề hoặc nhiệm vụ đã cho.

4.  Một dãy các dữ liệu đầu vào để giải quyết một nhiệm vụ.

Trả lời:

Đáp án C: Một dãy các chỉ dẫn rõ ràng, có trình tự sao cho khi thực hiện những chỉ dẫn này người ta giải quyết được vấn đề hoặc nhiệm vụ đã cho.

Câu hỏi 2: Em hãy chọn các câu đúng.

1.  Thuật toán có đầu ra là kết quả nhận được sau khi thực hiện các bước của thuật toán.

2.  Thuật toán có đầu vào là các dữ liệu ban đầu.

3.  Thuật toán có đầu vào là kết quả nhận được sau khi thực hiện các bước của thuật toán.

4.  Thuật toán có đầu ra là các dữ liệu ban đầu.

Trả lời:

Đáp án A và B.

II. Mô tả thuật toán

Hoạt động 2: Ngoài cách trình bày thuật toán bằng ngôn ngữ tự nhiên, em còn biết cách nào khác không? Cách đó có hiệu quả không? Vì sao?

Trả lời:

Ngoài cách trình bày thuật toán bằng ngôn ngữ tự nhiên, em còn biết đến cách trình bày bằng ngôn ngữ lập trình, sơ đồ tư duy,… Theo em những cách đó đều hiệu quả vì nó được trình bày ngắn gọn, dễ hiểu và dễ hình dung hơn.

Câu hỏi 1: Câu nào sau đây sai khi nói về vai trò của mũi tên trong sơ đồ khối của thuật toán?

1.  Hướng mũi tên cho thấy hướng đi trong sơ đồ khối.

2.  Mũi tên được sử dụng để chỉ hướng thực hiện tiếp theo.

3.  Mũi tên được sử dụng chỉ để kết nối các hình khối trong sơ đồ khối.

Trả lời:

Câu sai là C: Mũi tên được sử dụng chỉ để kết nối các hình khối trong sơ đồ khối.

Câu hỏi 2: Em hãy ghép mỗi mục ở cột bên phải với một mục phù hợp ở cột bên trái khi nói về sơ đồ khối của thuật toán.

Trả lời:

Đáp án: 1 – a; 2 – c; 3 – d; 4 – b

III. Luyện tập

Câu hỏi 1: Em hãy tìm đầu vào, đầu ra của các thuật toán sau đây:

1.  Thuật toán tính trung bình cộng của hai số a, b

2.  Thuật toán tìm ước chung lớn nhất của hai số tự nhiên a và b

Trả lời:

1. Thuật toán tính trung bình cộng của hai số a, b:

• Đầu vào: Giá trị a, giá trị b

• Đầu ra: Giá trị trung bình cộng của a và b

2. Thuật toán tìm ước chung lớn nhất của hai số tự nhiên a và b.

• Đầu vào: Giá trị a, giá trị b

• Đầu ra: Ước chung lớn nhất của hai số tự nhiên a và b.

Câu hỏi 2: Em hãy quan sát sơ đồ khối ở Hình 6.3 và cho biết sơ đồ khối mô tả thuật toán là gì? Xác định đầu vào và đầu ra của thuật toán. Mô tả lại thuật toán dưới dạng liệt kê.

Trả lời:

Sơ đồ khối mô tả thuật toán tính tổng của hai số a và b.

• Đầu vào: hai số a và b.

• Đầu ra: Giá trị tổng hai số a và b.

Mô tả thuật toán theo cách liệt kê:

• Nhập giá trị a, giá trị b

• Tính Tổng ← a + b.

In ra màn hình giá trị Tổng.

Câu hỏi 3: Em hãy sắp xếp các thành phần được đánh số trong hình 6.4 để được thuật toán tính trung bình cộng của hai số a và b.

Trả lời:

Các bước lần lượt là: 1 → 3 → 2 → 4 → 6 → 5

IV. Vận dụng

Câu hỏi 1: Bạn An đã sửa công thức làm kem sữa chua dưa hấu thành công thức làm kem sữa chua xoài như Hình 6.5.

1.  Phần hướng dẫn làm kem sữa chua xoài gồm 7 bước là một thuật toán. Em hãy xác định đầu vào và đầu ra của thuật toán làm kem sữa chua xoài.

2.  Em hãy dùng sơ đồ khối để thể hiện thuật toán đó.

Trả lời:

1. Công thức làm kem sữa chua xoài:

• Đầu vào: xoài, sữa chua, mật ong

• Đầu ra: kem sữa chua xoài

2. Sơ đồ khối của thuật toán:

Câu hỏi 2: Em hãy mô tả thuật toán tính điểm trung bình ba môn Toán, Ngữ Văn, Ngoại ngữ theo hai cách: liệt kê các bước và sơ đồ khối.

Trả lời:

Thuật toán tính điểm trung bình cộng ba môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ. Giả sử điểm ba môn đó theo thứ tự là a, b, c

a. Mô tả thuật toán theo cách liệt kê các bước:

• Bước 1. Nhập giá trị a, giá trị b, giá trị c

• Bước 2. Tổng <- a + b + c

• Bước 3. Trung bình cộng <- Tổng :3

• Bước 4. Thông báo giá trị Trung bình cộng

b. Sơ đồ khối của các thuật toán:

Câu hỏi 3: Em hãy nêu ví dụ về thuật toán giải quyết một nhiệm vụ trong thực tế. Hãy xác định đầu vào, đầu ra và các bước thực hiện thuật toán đề giải quyết nhiệm vụ đó.

Trả lời:

Một số công việc trong thực tế là: Luộc rau muống

• Đầu vào: rau muống, nước

• Đầu ra: món rau muống luộc

Mô tả thuật toán:

1.  Lấy 2 lít nước vào xoong.

2. Đun sôi nước.

3.  Cho rau đã được rửa sạch vào nước sôi.

4.  Chờ rau sôi khoảng 3 phút thì tắt bếp.

Món rau luộc được bày ra đĩa.

Trên đây là cách soạn Tin học lớp 6 bài “Thuật toán” trong chương trình sách mới Kết nối tri thức mà các bạn học sinh có thể tham khảo. Mong rằng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bài học này!